Szczepionka przeciw durowi brzusznemu

Podsumowanie


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

O chorobie

Dur brzuszny jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez bakterie – pałeczki duru brzusznego (Salmonella typhi). Jest to choroba „brudnych rąk”: Zachorowania szerzą się głównie przez wodę i żywność zanieczyszczone wydalinami zakażonych ludzi, nie przestrzegających zasad higieny, jak również poprzez bezpośredni kontakt z nosicielami. Okres wylęgania choroby wynosi od 1 do 3 tygodni, najczęściej 10-14 dni. Objawy duru brzusznego obejmują: narastającą gorączkę, której towarzyszy ogólne osłabienie, ból głowy, zaparcia, wzdęcia, bezsenność, czasami biegunka. Mogą wystąpić spowolnienie tętna, apatia, spowolnienie ruchowe, powiększenie wątroby i śledziony, kaszel. W przebiegu duru brzusznego może dojść do szeregu powikłań, takich jak zapalenie pęcherzyka żółciowego, uszkodzenie wątroby, zapalenie płuc, uszkodzenie mięśnia sercowego, zakrzepowe zapalenie żył, zapalenie dróg moczowych, zapalenie stawów i kości, lub zapalenie opon-mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Śmiertelność u osób nieleczonych wynosi 10%, a u osób leczonych antybiotykami poniżej 2%.

Pamiętaj że:

  • Dur brzuszny jest chorobą brudnych rąk,
  • W Polsce rozważa się szczepienia w razie klęsk żywiołowych powodujących utrudniony dostęp do czystej wody,
  • Szczepienie zaleca się podróżującym w regiony świata w których choroba wywołuje epidemie.

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

W Polsce choroba ta stanowiła problem w okresie międzywojennym, w czasie wojny oraz po II wojnie światowej, który później został znacznie ograniczony dzięki powszechnej kanalizacji oraz dostępowi do czystej wody. Obecnie w Polsce rejestruje się pojedyncze zachorowania. Jednak na świecie rocznie rejestruje się 16-33 milionów zachorowań oraz 500 000 zgonów. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w rejonach Azji Południowej i Wschodniej, Afryce oraz Ameryce Środkowej i Południowej.

O szczepionce

Dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw durowi brzusznemu: inaktywowane zawierające całe komórki pałeczek duru brzusznego oraz polisacharydowe zawierające oczyszczony polisacharyd otoczkowy pałeczek duru brzusznego. Szczepienia przeciw durowi brzusznemu są zalecane: pracownikom służb komunalnych, osobom wyjeżdżającym do krajów, gdzie dur brzuszny występuje endemicznie i w razie wystąpienia klęsk żywiołowych w których występuje utrudniony dostęp do czystej wody.

Po podaniu szczepionki przeciw durowi brzusznemu mogą wystąpić ustępujące odczyny miejscowe w miejscu podania tj. zaczerwienienie, bolesny obrzęk lub odczyny ogólne tj. gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, lub złe samopoczucie. Niepożądane odczyny poszczepienne występują rzadziej po podaniu szczepionki polisacharydowej. Przeciwwskazaniami do szczepień przeciw durowi brzusznemu są nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki, ostra infekcja z gorączką, oraz choroba przewlekła w okresie zaostrzenia. Zaszczepienie, podobnie jak przechorowanie duru brzusznego, zapewnia ochronę na okres 3-5 lat, nie dając trwałej odporności.

O chorobie

Co to jest dur brzuszny?


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Dur brzuszny jest ostrą chorobą zakaźną wywoływaną przez pałeczki duru brzusznego Salmonella enterica serowar Typhi.

Choroba charakteryzuje się zróżnicowanymi objawami klinicznymi, stopniowym narastaniem objawów, długotrwałym okresem zdrowienia i skłonnością do nawrotów.

Źródłem zakażenia jest zakażony objawowo bądź bezobjawowo człowiek. Materiałem zakaźnym jest przede wszystkim kał, rzadziej mocz.
Dur brzuszny szerzy się głównie przez wodę i żywność zanieczyszczone wydalinami zakażonych ludzi. Szczególnie niebezpieczne są  skażone ściekami zbiorniki wodne (awarie sieci wodociągowo-kanalizacyjnej), produkty mleczne oraz jarzyny uprawiane na polach nawożonych odchodami ludzkimi. Możliwe jest także zakażenie bezpośrednie od zakażonego człowieka (droga fekalno-oralna).

Wrotami zakażenia jest przewód pokarmowy, wyjątkowo- drogi oddechowe.

Okres wylęganiaa choroby wynosi od 1 do 3 tygodni, najczęściej 10-14 dni.

Jakie są objawy duru brzusznego?

W początkowej fazie duru brzusznego narasta stopniowo gorączka, której towarzyszy ogólne osłabienie, ból głowy, zaparcia, wzdęcia, bezsenność, czasami biegunka. Pod koniec tego okresu wraz ze wzrostem gorączki występuje zwolnienie tętna, apatia, spowolnienie ruchowe, powiększenie wątroby i śledziony, kaszel.

W okresie pełnego rozwoju choroby utrzymuje się gorączka (39°-40°C) z niewielkimi wahaniami w ciągu doby, nasila się ból głowy oraz apatia i odurzenie, uniemożliwiające czasami nawiązanie kontaktu z chorym. Język jest suchy, pokryty brunatnym nalotem. Na skórze brzucha oraz dolnej części klatki piersiowej pojawia się charakterystyczna wysypka, tzw. różyczka durowa. Pod koniec trzeciego tygodnia choroby w większości przypadków zaczyna się okres powolnego zdrowienia.

U niektórych osób, zwłaszcza szczepionych, zakażenie może przebiegać lekko bądź bezobjawowo.

Jak poważne mogą być objawy duru brzusznego?


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Niektóre przypadki zakażenia pałeczkami duru brzusznego mogą przebiegać bardzo ciężko, z wyraźnymi objawami toksycznymi, bakteriemią, owrzodzeniami jelita cienkiego prowadzącymi do perforacji

W przebiegu duru brzusznego może dojść do szeregu powikłań, takich jak zapalenie pęcherzyka żółciowego, uszkodzenia wątroby, odoskrzelowe zapalenia płuc, uszkodzenia mięśnia sercowego, zakrzepowego zapalenia żył, zapalenia dróg moczowych, zapalenia stawów i kości, zapalenia opon-mózgowo-rdzeniowych i mózgu. Do późnych powikłań zalicza się zapalenie wielonerwowe. W wyniku przebytego duru brzusznego obserwowano także zaburzenia psychiczne sugerujące schizofrenię.

Śmiertelność u osób nieleczonych wynosi 10%, a u osób leczonych antybiotykami poniżej 2%. Po przebytym zakażeniu może dojść do długotrwałego nosicielstwa pałeczek duru brzusznego, głównie w pęcherzyku żółciowym.

Jak wiele zachorowań na dur brzuszny występuje w Polsce?


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

W Polsce zapadalność na dur brzuszny od wielu lat utrzymuje się na niskim poziomie (poniżej 0,1 na 100 000 mieszkańców).

Rocznie notuje się nie więcej niż kilka przypadków nowych zachorowań.

Należy liczyć się głównie z zachorowaniami sporadycznymi, zawleczonymi z krajów o niskich standardach higienicznych.

Jak wiele zachorowań na dur brzuszny występuje na świecie?

Dur brzuszny stanowi istotny problem epidemiologiczny w wielu rejonach Azji Południowej i Wschodniej, Afryce oraz Ameryce Środkowej i Południowej (zapadalność wynosi od 10 do powyżej 100 na 100 000 mieszkańców). W rejonach tych większość zachorowań stwierdza się u dzieci i młodzieży, a dur brzuszny jest przyczyną znacznej liczby zgonów noworodków i niemowląt.

Według szacunków WHO, roczna liczba zachorowań na świecie wynosi obecnie 16-33 milionów, a liczbę zgonów ocenia się na około 500 000.

W Europie większość zachorowań na dur brzuszny to przypadki zawleczone z  innych krajów, głównie z Indii, Pakistanu i Bangladeszu.

O szczepionce

Jakie rodzaje szczepionek przeciw durowi brzusznemu są dostępne?

Dostępne są dwa rodzaje szczepionek przeciw durowi brzusznemu:

  • zabite (inaktywowane) zawierające całe zabite formaldehydem i działaniem temperatury komórki pałeczek duru brzusznego lub ich oczyszczony polisacharyd otoczkowy (Vi) podawane drogą wstrzyknięcia
  • żywe zawierające atenuowany (osłabiony) szczep pałeczki duru brzusznego (szczep Ty21a) podawane doustnie.

Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw durowi brzusznemu?


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Szczepienia przeciw durowi brzusznemu są zalecane:

  • pracownikom służb komunalnych (kanalizacji, oczyszczalni ścieków, wodociągów)
  • osobom wyjeżdżającym do krajów, gdzie dur brzuszny występuje endemicznie (szczególnie w sytuacji pozostawania tam przez okres powyżej miesiąca).
  • w sytuacji zagrożenia epidemicznego do masowych szczepień.

Szczepionki inaktywowane są podawane głęboko podskórnie dorosłym do 60 roku życia i dzieciom powyżej 5 roku życia w następujący sposób:

  • szczepienie podstawowe: 3 dawki szczepionki w schemacie 0-1-12 miesięcy;
  • szczepienie przypominające- pojedyncza dawka co 3-5 lat.

Szczepionki polisacharydowe są podawane podskórnie lub domięśniowo dorosłym i dzieciom powyżej 2 roku życia w następujący sposób:

  • szczepienie podstawowe: 1 dawka;
  • szczepienie przypominające- pojedyncza dawka co 3 lata.

Szczepionka żywa podawana jest doustnie w postaci kapsułek dojelitowych, dorosłym i dzieciom w wieku 5 lat i powyżej.

  • szczepienie podstawowe: 1 kapsułka w dniach 1, 3, 5;
  • szczepienie przypominające: kapsułka w dniach 1, 3, 5 po upływie 3 lat od ostatniego szczepienia.

Jakie ryzyko jest związane ze szczepieniem przeciw durowi brzusznemu?

Po podaniu szczepionki inaktywowanej mogą wystąpić niepożądane odczyny poszczepienne pod postacią:

  • odczynów miejscowych w miejscu podania tj. zaczerwienienie, bolesny obrzęk ustępujących po 24-48 h;
  • odczynów ogólnych tj. gorączka, bóle głowy, bóle mięśniowe, złe samopoczucie.

Po podaniu szczepionki polisacharydowej niepożądane odczyny poszczepienne występują rzadziej, w większości dotyczą odczynów w miejscu podania szczepionki. Bardzo rzadko występują: ból głowy, nudności, ból brzucha, swędzenie, wysypka, pokrzywka, ból stawów, ból mięśni, zmęczenie, złe samopoczucie.

Po podaniu szczepionki żywej podawanej doustnie mogą wystąpić: ból brzucha, nudności, ból głowy, gorączka, biegunka, wymioty i wysypka. Większość objawów ma charakter łagodny.

Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw durowi brzusznemu?

Przeciwwskazaniami do podania zabitych (inaktywowanych) szczepionek przeciw durowi brzusznemu są:

  • nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki,
  • ostra infekcja z gorączką,
  • choroba przewlekła w okresie zaostrzenia.

Przeciwwskazaniami do podania żywej szczepionki przeciw durowi brzusznemu są:

  • nadwrażliwość na którykolwiek ze składników szczepionki,
  • reakcja alergiczna po przyjęciu produktu w przeszłości,
  • wrodzony lub nabyty niedobór odporności, w tym pacjenci otrzymujący leki immunosupresyjne lub antymitotyczne)
  • ostra infekcja z gorączką,
  • choroba przewlekła w okresie zaostrzenia,
  • ciąża.

Jak długo utrzymuje się odporność po szczepieniu przeciw durowi brzusznemu?


Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Notice: Trying to get property 'term_id' of non-object in /szczepieniainfo/wp-content/themes/wpbootstrap/functions.php on line 15

Przechorowanie duru brzusznego ani szczepienie przeciw durowi brzusznemu nie daje odporności na całe życie.

Szczepionki inaktywowane i polisacharydowe indukują ochronną odpowiedź swoistych przeciwciał i wytworzenie mechanizmów pamięci immunologicznej.
Po podaniu 3 dawek szczepionki inaktywowanej odporność utrzymuje się 3-5 lat.
Po podaniu 1 dawki szczepionki polisacharydowej odporność pojawia się po 7 dniach i utrzymuje się 3 lata.

Skuteczność szczepionek inaktywowanych i polisacharydowych w ciągu 3 lat po podaniu wynosi odpowiednio 55% i 73%.

Jakie szczepionki przeciw durowi brzusznemu są zarejestrowane w Polsce?

W Polsce zarejestrowane są trzy szczepionki przeciw durowi brzusznemu:

SZCZEPIONKI MONOWALENTNE
1.   Nazwa: Ty- szczepionka durowa

Typ szczepionki: szczepionka przeciw durowi brzusznemu, zabita
Antygeny: inaktywowane bakterie Salmonella typhi
Podmiot odpowiedzialny: Instytut Biotechnologii Surowic i Szczepionek BIOMED S.A.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml.

2.    Nazwa: Typhim Vi 

Typ szczepionki: szczepionka przeciw durowi brzusznemu, polisacharydowa
Antygeny: oczyszczony polisacharyd otoczkowy (Vi) Salmonella typhi (szczep Ty2)
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur, Francja
Postać: roztwór do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml.

3. Nazwa: Vivotif 

Typ szczepionki: szczepionka przeciw durowi brzusznemu, żywa
Antygeny: żywe komórki Salmonella enterica serowar Typhi (S. Typhi) (szczep Ty21a)
Podmiot odpowiedzialny: PaxVax Ltd, Wielka Brytania
Postać: kapsułki dojelitowe, podawane doustnie.

SZCZEPIONKA SKOJARZONA

3. Nazwa: TyT- szczepionka durowo – tężcowa
Typ szczepionki: szczepionka przeciw durowi brzusznemu i tężcowi, inaktywowana
Antygeny: inaktywowane bakterie Salmonella typhi i toksoid tężcowy
Podmiot odpowiedzialny: Instytut Biotechnologii Surowic i Szczepionek BIOMED S.A.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml.

Kalendarz szczepień

Szczepionka przeciw durowi brzusznemu w Programie Szczepień Ochronnych

Szczepionka przeciw durowi brzusznemu jest zalecana (niefinansowana z budżetu Ministra Zdrowia) osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na dur brzuszny oraz w zależności od sytuacji epidemiologicznej w regionie lub kraju.

Program Szczepień Ochronnych na 2019 rok.

Ostatnia aktualizacja: 13 sierpnia 2019
Materiały źródłowe
  • Anward E., Goldberg E., Fraser i wsp. Vaccines for preventing typhoid fever. Cochrane Database Syst.Rev., 2014, 1:CD001.261.doi:10.1002/14 651 858. CD001 261.pub3.
  • Nenycz-Grabiec Z. Dur brzuszny i dury rzekome. W: Zarys kliniki chorób zakaźnych, red. J. Januszkiewicz, PZWL, 1994, str. 80-84.
  • Gonera. E. Dur brzuszny. W: Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka, red. W. Magdzik, D. Naruszewicz-Lesiuk, A. Zieliński, α-medica press, 2007, str. 78-84.
  • Levine M.M. Typhoid fever vaccines. W:  Vaccines red. S.A. Plotkin, W.A. Orenstein, P.A. Offit. wyd. 8, 2013, str. 812-36.
pokaż więcej
Słowniczek
pokaż więcej
Znalazłeś niezrozumiany termin?
Zaproponuj hasło do słownika.
Loading

Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Pozostawiając w ustawieniach przeglądarki włączoną obsługę plików cookies wyrażasz zgodę na ich użycie. Jeśli nie zgadzasz się na wykorzystanie plików cookies, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w polityce prywatności.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close