Szczepionka przeciw Hib

Podsumowanie

O chorobie

Hib to skrót od nazwy bakterii Haemophilus influenzae typu b, odpowiedzialnych za ciężkie zachorowania u dzieci do 5 roku życia. Najczęstszym źródłem zakażeń Hib jest bezpośredni kontakt z nosicielem lub chorą osobą. Częściej chorują dzieci mieszkające w zatłoczonych miejscach. Objawy zakażenia Hib zazwyczaj przyjmują postać: zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia nagłośni, sepsy, zapalenia płuc, zapalenia szpiku kostnego, zapalenia stawów, ropowicy tkanki podskórnej. Wszystkie postacie zakażenia Hib charakteryzują się podstępnym początkiem i gwałtownym przebiegiem. Po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych często występują powikłania, tj.: głuchota, padaczka, zaburzenia chodu, obniżenie sprawności intelektualnej.

Pamiętaj, że:

  • Zakażenie Hib było najczęstszą przyczyną zapalenia nagłośni i częstą przyczyną zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych u małych dzieci,
  • W Polsce dzięki szczepieniom udało się znacznie ograniczyć ryzyko zachorowania na Hib, jednak istnieją inne typy bakterii Haemophilus influenzae,

W Polsce przed wprowadzeniem obowiązkowych szczepień przeciw Hib zakażenia Hib stanowiły przyczynę 25% wszystkich bakteryjnych zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. Chorowało średnio 11 osób na 100 000 mieszkańców. Najwięcej zachorowań odnotowywano wśród dzieci między 6 a 24 miesiącem życia. Wprowadzenie do profilaktyki powszechnych szczepień przeciw zakażeniom Hib doprowadziło do spektakularnego spadku i prawie całkowitej eliminacji zachorowań w wielu krajach.

O szczepionce

Szczepionki przeciw zakażeniom Hib są dostępne w postaci skoniugowanej (połączenie antygenu z nośnikiem ułatwiającym powstanie odporności). Występują jako szczepionki jednoskładnikowe lub w połączeniu z innymi antygenami chroniącymi przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B oraz poliomyelitis. Szczepionka przeciw Hib jest przeznaczona dla dzieci od 6 tygodnia do 5 roku życia oraz starszych dzieci z grup ryzyka, np. po usunięciu śledziony. Szczepionki przeciw zakażeniom Hib charakteryzują się wysoką skutecznością, sięgającą 95%. Chronią również przed tzw. kolonizacją, a więc przenoszeniu bakterii przez zdrowe dzieci i narażaniu innych.

Szczepionki przeciw zakażeniom Hib są bezpieczne, nie odnotowano poważnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Do bardzo rzadkich objawów ogólnych należą: gorączka, gorsze samopoczucie, podrażnienie, ból w miejscu podania szczepionki, które zwykle ustępują w ciągu 12 do 24 godzin.

O chorobie

Czym jest zakażenie Hib?

Szczepy Haemophilus influenzae typ b (Hib), obok pneumokoków i meningokoków, należą do bakterii najczęściej wywołujących ciężkie zakażenia bakteryjne u dzieci do 5 roku życia.

Haemophilus influenzae

Najczęstszym źródłem zakażeń Hib jest bezpośredni kontakt z nosicielem lub chorą osobą. Dziecko zakażone zachoruje, jeśli bakterie, które trafiły na śluzówki jego nosa i gardła, przedostaną się do krwi. Objawy choroby występują u dzieci wrażliwych na zakażenie. U starszych dzieci i dorosłych zakażenie przebiega zazwyczaj bezobjawowo.

Okres wylęgania jest prawdopodobnie krótki, od 2 do 4 dni.

Do czynników predysponujących do zakażenia Hib zalicza się:

  • wiek (im młodsze dziecko, tym większe prawdopodobieństwo zakażenia)
  • pobyt w zatłoczonych miejscach, tj.: żłobek, przedszkole
  • posiadanie rodzeństwa w podobnym wieku
  • poziom społeczno-ekonomiczny
  • niedobory odporności
  • wirusowe zakażenie dróg oddechowych.

Jakie są objawy zakażenia Hib?

Zakażenie Hib może przebiegać pod postacią:

  • zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (50-64 %), charakteryzującego się: silnym bólem głowy, bolesnością i sztywnością karku, nadwrażliwością na światło (światłowstręt), przeczulicą (dziecko odczuwa normalny dotyk albo zmianę temperatury jako ból), drgawkami oraz nagłymi skurczami mięśni, a u niemowląt także uwypukleniem i tętnieniem ciemiączka,
  • zapalenia nagłośni (7-12 %), czyli nasilonej duszności wdechowej, trudnościami w połykaniu, ślinotokiem, „kluskowatą mową”, wysoką gorączką,
  • sepsy (6-26 %), która rozwijają się gwałtownie (w ciągu kilku godzin) z gorączką, bólem głowy, wymiotami lub wysypką krwotoczną. Czasami chorobę poprzedzają objawy przeziębienia. Niepokojące są: wymioty, przyśpieszony oddech, uogólniona bladość skóry w połączeniu z oziębieniem dłoni i stóp dziecka (są znacznie zimniejsze od tułowia) oraz skargi dziecka na bóle mięśni (kończyn) lub brzucha,
  • zapalenia płuc (8-22 %),
  • zapalenia szpiku kostnego, zapalenia stawów, ropowicy tkanki podskórnej (rzadko).

Jak poważne mogą być objawy zakażenia Hib?

Wszystkie postacie zakażenia Hib charakteryzują się podstępnym początkiem i gwałtownym przebiegiem.

Zdecydowana większość (95%) zakażeń inwazyjnych wywołanych szczepami Hib występuje u dzieci poniżej 5 roku życia. Wśród dzieci do 2 roku życia jedno na pięć może mieć ciężkie powikłania (uszkodzenie słuchu, upośledzenie rozwoju ruchowego, padaczka, ubytkowe objawy neurologiczne). Jedno na dwadzieścia dzieci <2 lat zakażonych Hib może umrzeć.

Zakażenia przebiegające z objawami zapalenia nagłośni dotyczą najczęściej dzieci w wieku 3-4 lat. Nierozpoznane i niewłaściwie leczone zapalenie nagłośni może doprowadzić w ciągu kilku godzin do śmierci spowodowanej uduszeniem. Dochodzi bowiem do obrzęku nagłośni i całkowitego zablokowania dróg oddechowych.

Po zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych często występują powikłania, tj.: głuchota, padaczka, zaburzenia chodu, obniżenie sprawności intelektualnej.

Ile zachorowań na inwazyjną chorobę wywołaną przez Haemophilus influenzae występuje w Polsce?

TRWA WCZYTYWANIE DANYCH

Powyższy wykres ilustruje liczbę przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez wszystkie szczepy H. influenzae, w tym bezotoczkowe (ponad 90%), Hib (3%), Hif (2%), Hie (1%). Źródło danych: Biuletyny „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce” oraz „Szczepienia ochronne w Polsce” (wyd: NIZP-PZH, GIS).

Częstość występowania inwazyjnych zakażeń wywołanych przez Hib była w przeszłości trudna do określenia, ponieważ wiele przypadków zgłaszano wyłącznie na podstawie objawów klinicznych. Przed wprowadzeniem powszechnych szczepień zakażenia Hib były przyczyną 25% wszystkich bakteryjnych zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych. Odpowiadały też za >92% przypadków wśród wszystkich inwazyjnych zakażeń H. influenzae. Najwięcej zachorowań (97%) dotyczyło dzieci w wieku<5 lat. Bakterie Hib były częstą przyczyną zapalenia nagłośni u dzieci (zapadalność w zakresie 5-18/100 000 dzieci w wieku poniżej 5 lat) oraz ropnego zapalenia stawów u dzieci.

Obowiązkowe szczepienia przeciw Hib wprowadzono w Polsce w 2007 roku. Od tego czasu odnotowano spektakularną redukcję zapadalności na inwazyjne zakażenia wywołane przez Hib wśród najmłodszych dzieci. Obserwujemy zmniejszającą się częstość inwazyjnych zakażeń we wszystkich grupach wieku (szczepionych i nie objętych szczepieniami). Występuje też redukcja zakażeń Hib we wszystkich grupach wieku (najwyższa u małych dzieci).

W 2016 roku odnotowano łącznie 66 przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez H. influenzae (zapadalność 0,17/ 100 000). W 2017 roku odnotowano łącznie 119 przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez wszystkie szczepy H. influenzae (zapadalność 0,31/100 000). Szczepy Hib były przyczyną zaledwie 3% wszystkich odnotowanych przypadków. Zdecydowaną większość zachorowań wywołały bezotoczkowe szczepy Haemophilus influenzae, rzadko otoczkowe szczepy Hif (2%).

Wyniki wykrywalności zakażeń inwazyjnych wywołanych przez poszczególne typy H. influenzae, w tym szczepy Hib dostępne są na stronie KOROUN Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego.

Wykres pochodzi z raportu KOROUNZakażenia inwazyjne Haemophilus influenzae w Polsce w latach 1997-2017”.

Gdzie i jak często zakażenia Hib występują na świecie?

Zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych są zaliczane do jednych z najczęstszych przyczyn zachorowalności i śmiertelności u dzieci. WHO podaje, że w 2000 roku bakterie Hib były przyczyną >8 mln zachorowań oraz >370 000 zgonów dzieci w wieku do 5 lat na świecie. Większość w krajach rozwijających się.

Przed wprowadzeniem szczepień w Stanach Zjednoczonych rejestrowano 20 000 zachorowań rocznie. W Stanach Zjednoczonych i Europie bakteria Hib była najczęstszą przyczyną ropnego zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia nagłośni u dzieci oraz ropnego zapalenia stawów u dzieci w wieku do 2 lat.

Pierwsze powszechne programy szczepień przeciw Hib na świecie zaczęto wprowadzać od 1989 roku. W 2000 roku większość krajów w Europie takie programy realizowała. W 2010 roku powszechne programy szczepień dzieci do 5 lat wprowadzono we wszystkich krajach Europy. Wprowadzenie do profilaktyki powszechnych szczepień przeciw zakażeniom Hib w krajach uprzemysłowionych doprowadziło do spektakularnego spadku i prawie całkowitej eliminacji choroby w wielu krajach. W Stanach Zjednoczonych zapadalność na inwazyjne choroby wywołane przez Hib wśród dzieci do 5 lat zmniejszyła się o >99%. Jednak w wielu biedniejszych krajach ciągle setki tysięcy dzieci umiera z powodu zakażeń Hib, przebiegających głównie pod postacią zapaleń płuc.

Od kilku lat w Europie obserwujemy stabilną sytuację epidemiologiczną inwazyjnych zakażeń H. influenzae. W 2016 roku potwierdzono 3 379 przypadków inwazyjnej choroby wywołanej przez bakterię H. influenzae. Większość zachorowań zarejestrowano wśród dzieci do 1 r.ż. oraz osób dorosłych powyżej 65 lat. Najczęściej (78%) zachorowania wywoływały bezotoczkowe szczepy H. influenzae przeciw którym dotychczas nie opracowano szczepionki. Szczepy Hib stanowiły 6% wszystkich inwazyjnych zakażeń H. influenzae, występowały najczęściej u osób w wieku 25 lat i starszych.

O szczepionce

Jakie rodzaje szczepionek przeciw zakażeniom Hib są dostępne w Polsce?

W Polsce szczepionki przeciw zakażeniom Hib są dostępne w postaci skoniugowanej, gdzie antygen (oczyszczony polisacharyd otoczki PRP) jest połączony z nośnikiem. Preparaty różnych firm zawierają różne nośniki, np.: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, białka błony zewnętrznej meningokoków.

Szczepionki przeciw zakażeniom Hib występują jako:

  • szczepionki monowalentne, zawierające wyłącznie składnik chroniący przeciw Hib
  • szczepionki skojarzone, zawierające składnik chroniący przeciw Hib oraz składniki uodporniające jednocześnie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi (składnik bezkomórkowy), wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, poliomyelitis (IPV) (tj. szczepionki DTaP+HBV+IPV+Hib).

Wszystkie zarejestrowane i stosowane w Polsce szczepionki przeciw zakażeniom Hib są bezpieczne i charakteryzują się wysoką skutecznością, sięgającą 95% wśród dzieci.

Dlaczego warto się szczepić przeciw zakażeniom Hib?

Szczepienia są jedynym sposobem profilaktyki przed zakażeniem Hib.

Po szczepieniu w organizmie dziecka wykrywane są przeciwciała, które chronią przed zakażeniem oraz zachorowaniem objawowym. Zaszczepienie zabezpiecza również przed tzw. kolonizacją, czyli przenoszeniem bakterii przez zdrowe dzieci. W ten sposób szczepiąc zdrowe dziecko zabezpieczamy inne dzieci, które nie mogły zostać zaszczepione z powodu ciężkiej choroby lub innych przeciwwskazań.

Zachorowania u dzieci szczepionych zdarzają się bardzo rzadko i dotyczą głównie dzieci, które zostały niekompletnie zaszczepione.

Kto powinien zostać zaszczepiony przeciw zakażeniom Hib i kiedy?

Szczepionka przeciw zakażeniom Hib jest przeznaczona dla dzieci od 6 tygodnia do 5 roku życia oraz starszych dzieci z grup ryzyka, np. po usunięciu śledziony. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO) szczepienie przeciw Hib jest obowiązkowe dla dzieci od 6 tyg. do 2 roku życia (od 1 kwietnia 2007 roku). Pełen cykl szczepienia przeciw zakażeniom Hib obejmuje: • szczepienie podstawowe: 3 dawki szczepionki podane w wieku od 6 tygodnia do 6 miesiąca życia w odstępach czasu nie krótszych niż 6 – 8 tygodni oraz szczepienie uzupełniające: jedna dawka szczepionki w 16-18 miesiącu życia dla zapewnienia długotrwałej odporności. Dzieciom w wieku 6- 12 miesięcy, wcześniej nieszczepionym podajemy 2 dawki szczepionki w odstępie nie krótszym niż 1 mies. oraz dawkę uzupełniającą w 16-18 miesiącu życia. Dzieciom w wieku 1-5 lat, wcześniej niezaszczepionym, podajemy 1 dawkę szczepionki. Szczepionkę wstrzykuje się domięśniowo w udo lub ramię. Szczepionka może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami (np. DTP, IPV, wzwB), ale w osobne miejsca ciała lub w jednym wstrzyknięciu w postaci szczepionki skojarzonej (5 w 1 lub 6 w 1).

Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw zakażeniom Hib?

Przeciwwskazaniem do szczepień przeciw zakażeniom Hib jest głównie ostra faza chorób gorączkowych u dzieci.

U dzieci z wrodzonym brakiem przeciwciał szczepienia nie są skuteczne, w razie ryzyka zakażenia stosuje się chemioprofilaktykę. U takich osób ważne jest szybkie rozpoznanie zakażenia inwazyjnego i właściwa antybiotykoterapia.

 

Jakie jest ryzyko związane z zaszczepieniem przeciw zakażeniom Hib?

Szczepionki przeciw zakażeniom Hib są bezpieczne.

Nie odnotowano poważnych niepożądanych odczynów poszczepiennych (NOP).
Do bardzo rzadkich objawów ogólnych, zwykle ustępujących w ciągu 12 do 24 godzin należą:

  • gorączka
  • gorsze samopoczucie
  • podrażnienie
  • ból w miejscu podania szczepionki.

Jeżeli szczepionka przeciw Hib podawana jest w postaci skojarzonej należy wziąć pod uwagę występowanie NOP na inne składniki w niej zawarte, np. krztuścowy.

Jakie szczepionki przeciw Hib są dostępne w Polsce?

Szczepionki pojedyncze (monowalentne):

1. Szczepionka: Act-HIB
Typ szczepionki: szczepionka przeciw haemophilus typ b, skoniugowana,
Antygen: polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A.,
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

2. Szczepionka: Hiberix® 
Typ szczepionki: szczepionka przeciw haemophilus typ b, skoniugowana,
Antygen: polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A.,
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

 

Szczepionki złożone (poliwalentne):

4. Szczepionka: Menitorix (obecnie niedostępna)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw haemophilus typ b i meningokokom grupy C,
skoniugowana,
Antygen: oczyszczone polisacharydy Haemophilus influenzae typ b i
Neisseria meningitidis grupy C,
Producent: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

5. Szczepionka: INFANRIX ®-IPV + Hib
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi bezkomórkowa, złożona,
poliomyelitis inaktywowana i haemophilus typ b skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis,
polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A.,
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;

6. Szczepionka: PENTAXIM®,
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi bezkomórkowa,
złożona, poliomyelitis inaktywowana i haemophilus typ b skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis,
polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A.,
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań domięśniowych
Dawka: 0,5 ml;

7. Szczepionka: INFANRIX® Hexa 
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi bezkomórkowa,
złożona, wirusowemu zapaleniu wątroby typu B i poliomyelitis inaktywowana i
haemophilus typ b skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy poliomyelitis, polisacharyd
szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A.,
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.

8. Szczepionka: HEXACIMA 
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
bezkomórkowazłożona, wirusowemu zapaleniu wątroby typu b
i poliomyelitis inaktywowana i Haemophilus influenzae typ b
skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A., Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,5 ml.

Kalendarz szczepień

Szczepionka przeciw zakażeniom Hib w Programie Szczepień Ochronnych

W Polsce szczepienia przeciw zakażeniom Hib są;

1. Obowiązkowe (finansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia)

  • dzieciom od 2 miesiąca życia w czterodawkowym schemacie szczepienia podstawowego:
    – pierwotnego: w 7-8 tygodniu życia, 3-4 miesiącu życia, 5-6 miesiącu życia,
    – uzupełniającego: w 16-18 miesiącu życia.
  • dzieciom od 6 do 12 miesiąca życia w 2- dawkowym schemacie szczepienia
    podstawowego oraz jedna dawka uzupełniająca, po roku od podania 2-giej dawki.
  • nie szczepionym dzieciom powyżej pierwszego roku życia powinna być podana
    jedna dawka szczepionki.

2. Zalecane (niefinansowane z budżetu Ministerstwa Zdrowia)

  • dzieciom do 6 r.ż. niezaszczepionym w ramach szczepień obowiązkowych w celu
    zapobiegania zapaleniom opon mózgowo-rdzeniowych, posocznicy i zapalenia nagłośni.
  • osobom z zaburzeniami odporności wg. indywidualnych kalendarzy szczepień.

Obowiązek szczepień przeciw Hib jest wymagany u dzieci do ukończenia 6 r.ż.

Szczepionkę przeciw Hib można stosować jednocześnie z innymi szczepionkami, np. DTP, IPV, wzwB, które nalezy podawać w różne miejsca ciała z użyciem oddzielnych strzykawek i igieł.

Program Szczepień Ochronnych na 2019 rok

Jak szczepionka przeciw Hib była stosowana w przeszłości?

1989- rozpoczęcie pierwszych programów powszechnych szczepień przeciw Hib w Europie,

2000- większość krajów EU/EEA wprowadziła programy powszechnych szczepień,

2004- wprowadzenie obowiązkowych szczepień przeciw Hib w domach małego dziecka,

2005- rozszerzenie obowiązkowych szczepień przeciw Hib o dzieci z rodzin wielodzietnych,

2007- wprowadzenie programu powszechnych szczepień przeciw Hib w Polsce,

2010- wszystkie kraje EU/EEA realizują powszechne programy szczepień przeciw Hib.

Czytaj więcej

Czy szczepionki przeciw zakażeniom Hib mogą być niebezpieczne i wywoływać zachorowania?

Szczepionki przeciw Hib należą do grupy szczepionek inaktywowanych (zabitych). Zawierają  oczyszczony polisacharyd bakterii Hib połączony z białkiem nośnikowym (dlatego określane są również szczepionkami skoniugowanymi). Są preparatami całkowicie bezpiecznymi i nie są w stanie wywołać zakażeń Hib.

Ostatnia aktualizacja: 11 stycznia 2019
Materiały źródłowe
  • Geme III. J.W.St : Haemophilus Influenzae  w Long S.S  Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases . Churchil Livingstone, Elsevier, 2008; 892-897.
  • Committee on Infectious Diseases American Academy of Pediatrics. Pickering l.K. i wsp. Hemophilus infuenzae. rozdział w: Reed Book, Elk Grove Village 2009; 314-320.
  • Nanduri S.A. i wsp. Haemophilus influenzae vaccines. rozdział w: Plotkin’s Vaccines, Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards K.M. wyd. 7, 2018, str. 301-318.
  • ECDC, Haemophilus influenzae- Annual Epidemiological Report for 2016, 10 Aug. 2018.
  • Haemophilus influenzae type b (Hib) vaccination WHO position paper: July 2013- Recomendations. Meeting Report. Vaccine 2013, 31, 6168- 6169.
  • Zakażenia inwazyjne Haemophilus influenzae w Polsce w latach 1997-2016. KOROUN.
pokaż więcej
Słowniczek
pokaż więcej
Znalazłeś niezrozumiany termin?
Zaproponuj hasło do słownika.
Loading

Ta strona wykorzystuje pliki cookies. Pozostawiając w ustawieniach przeglądarki włączoną obsługę plików cookies wyrażasz zgodę na ich użycie. Jeśli nie zgadzasz się na wykorzystanie plików cookies, zmień ustawienia swojej przeglądarki. Więcej informacji znajdziesz w polityce prywatności.

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close