Aktualny raport amerykańskiego Komitetu ds. Szczepień (ACIP) na temat zapobiegania zakażeniom wirusem HBV

W raporcie zebrano i uaktualniono dotychczasowe zalecenia w tym zakresie, ze szczególnym uwzględnieniem szczepień przeciw wzw B noworodków oraz badań skreeningowych w kierunku HBV kobiet w ciąży.

Nowością aktualnych zaleceń jest wzmocnienie działań skierowanych na zapobieganie zakażeniom przenoszonym wertykalnie z matki na dziecko oraz uszczelnienie programów profilaktycznych wprowadzonych wcześniej.

Nowa strategia dalszego ograniczania przenoszenia zakażeń z matek zakażonych HBV na dzieci obejmuje m.in. wprowadzenie badań HBV-DNA kobiet w ciąży z wykrytym antygenem HBs w celu identyfikacji dzieci o największym ryzyku infekcji. Innym nowym elementem  są zalecenia dotyczące chemioprofilaktyki zakażeń wertykalnych przy użyciu leków przeciwwirusowych  w czasie ciąży.

Aktualne zalecenia ACIP dotyczące zapobiegania zakażeniom wertykalnym, poza utrzymaniem badań kobiet w kierunku antygenu HBs w każdej ciąży, wprowadzają badanie wiremii HBV-DNA u wszystkich kobiet w ciąży z rozpoznanym przewlekłym wzw B. W przypadkach wysokiej wiremii HBV-DNA (>200 000 IU/mL) zaleca się włączenie terapii antywirusowej. Dodatkowo, dzieciom urodzonym przez matki HBsAg (+), po podaniu immunoglobuliny przeciw wzwB i zakończeniu pełnego cyklu szczepienia, należy oznaczyć antygen HBs oraz stężenie przeciwciał anty-HBs 1-2 miesiące po ostatniej dawce szczepionki, jednak nie wcześniej niż w 9 m-cu życia. W przypadku, kiedy stężenie przeciwciał anty-HBs po szczepieniu wynosi  <10 mIU/mL zaleca się podanie pojedynczej dawki szczepionki przeciw wzw B i ponowne oznaczenie anty-HBs po 1-2 miesiącach. Jeśli stężenie anty-HBs po dodatkowej dawce pozostaje nadal <10 mIU/mL, zaleca się podanie dodatkowych 2 dawek szczepionki w celu zakończenia drugiego pełnego cyklu szczepienia i oznaczenie anty-HBs 1-2 miesiące po ostatniej  dawce. Z dostępnych danych wynika, że jeśli po drugim pełnym cyklu szczepienia poziom przeciwciał anty-HBs utrzymuje się <10 mIU/mL kolejne dawki nie  przyniosą spodziewanego wzrostu miana przeciwciał.

W zaleceniach zwrócono również uwagę na postępowanie w przypadku noworodków porzuconych wkrótce po urodzeniu, kiedy status HBsAg matki dziecka jest nieznany. W tych przypadkach zaleca się stosowanie procedury takiej jak w przypadku dzieci matek zakażonych HBV, czyli  podanie pierwszej dawki szczepionki wraz z immunoglobuliną anty HBV w ciągu pierwszych 12 godzin życia oraz zbadanie odpowiedzi poszczepiennej (przeciwciał anty-HBs) i doszczepienie, jeśli okaże się to konieczne.

W najnowszych rekomendacjach wzmocniono również zalecenie  dotyczące czasu podania pierwszej dawki szczepionki dzieciom matek HBsAg (-), urodzonym z masą ≥ 2000 g – pierwsza dawka powinna być podana w ciągu 24 godzin po urodzeniu i nie dopuszcza się opóźniania podania szczepionki do czasu wypisu ze szpitala, jak było to przyjęte w poprzednich zaleceniach.

W porównaniu z Programem Szczepień Ochronnych obowiązującym w Polsce,  najważniejsze różnice pomiędzy zaleceniami polskimi i amerykańskimi dotyczą oznaczania  poszczepiennego stężenia przeciwciał anty-HBs u dzieci matek zakażonych HBV oraz zalecenia doszczepiania tej grupy w określonych sytuacjach. Schemat postępowania wobec dzieci urodzonych przez kobiety HBsAg (+) jest ten sam, tzn. podanie immunoglobuliny przeciw wzwB i pierwszej dawki szczepionki w ciągu 12 godzin po urodzeniu,  jednak w Polsce brakuje szczegółowych zaleceń dla lekarzy POZ, odpowiadających za kontynuację szczepienia. Nie ma również szczegółowych zaleceń odnośnie postępowania z kobietami w ciąży z wykrytym przewlekłym wzw B w ramach standardów postępowania medycznego w okresie ciąży, jednak istnieją zalecenia odnośnie właściwego postępowania (z uwzględnieniem leczenia antywirusowego w czasie ciąży) wydane przez specjalistów chorób zakaźnych.

Wśród pozostałych zaleceń, skierowanych do osób dorosłych, na uwagę zasługuje zalecenie szczepienia przeciw wzw B  wszystkim osobom z przewlekłymi chorobami wątroby, a nie tylko z  wzw typu C, w tym: chorym z marskością wątroby, chorobą stłuszczeniową wątroby, z alkoholową chorobą wątroby, autoimmunologicznym zapaleniem wątroby oraz chorym z min. 2-krotnym podwyższeniem poziomu ALT lub AST. Wymienieni w rekomendacjach chorzy z przewlekłymi chorobami wątroby nie stanowią grupy szczególnego ryzyka zakażenia HBV, jednak przewlekłe wzw B może istotnie zwiększyć ryzyko progresji choroby wątroby u tych chorych.

Warto również podkreślić, że zgodnie z aktualnymi i wcześniejszymi zaleceniami ACIP, szczepienia przeciwko wzw B są zalecane wszystkim osobom dorosłym dotychczas nieszczepionym, nawet jeśli nie występują u nich żadne znane czynniki ryzyka zakażenia HBV.

Czytaj więcej:

http://szczepieniainfo.testa.com.pl/szczepionki/wzw-b/