Szczepionka przeciw ospie wietrznej

W Polsce jest dostępna szczepionka przeciw ospie wietrznej zawierająca żywy, atenuowany (pozbawiony zjadliwości) szczep wirusa ospy wietrznej i półpaśca (VZV- varicella-zoster virus).

Skuteczność szczepionki jest bardzo wysoka, przekracza 95%.

Dwa dostępne na rynku preparaty szczepionki zawierają ten sam szczep wirusa ospy wietrznej i półpaśca (szczep OKA). Nie różnią się między sobą pod względem skuteczności ani bezpieczeństwa.

Podanie szczepionki wywołuje bezobjawową lub skąpoobjawową postać ospy wietrznej, po której pojawia się odporność na zakażenie tym wirusem.

Szczepionkę można podawać u zdrowych dzieci od 9 miesiąca życia (najlepiej po 12 miesiącu życia). Szczepionka jest zalecana wszystkim dzieciom i dorosłym, którzy nie chorowali na ospę wietrzną i nie zostali wcześniej zaszczepieni. Należy podać dwie dawki szczepionki w odstępie nie krótszym niż 6 tygodni (optymalnie 3 miesiące).  Osobom, które dotychczas zostały zaszczepione jedną dawką szczepionki i nie zachorowały na ospą wietrzną, powinno się podać drugą dawkę.

Szczepienie przeciw ospie wietrznej zapobiega również zachorowaniu lub znacznie łagodzi przebieg choroby, jeżeli zostanie wykonane w ciągu 3, a nawet do 5 dni po kontakcie z osobą chorą na ospę.

Osób z obniżoną odpornością nie powinno się szczepić. Jednak powinno się je chronić pośrednio poprzez szczepienie zdrowych osób, które nie chorowały, a pozostają z nimi w bliskim kontakcie.

Szczepionkę przeciw ospie wietrznej podaje się podskórnie. Może być podawana razem z innymi szczepionkami np. ze szczepionką przeciw odrze, śwince i różyczce (szczepionka MMR) w osobne miejsca. Przed zaszczepieniem potrzebna jest kwalifikacja przez lekarza, który nie stwierdzi przeciwwskazań.

Ospa wietrzna jest chorobą bardzo zaraźliwą.

Podanie dwóch dawek szczepionki przeciw ospie wietrznej zapewnia odporność wieloletnią, praktycznie na całe życie.  Szczepienie jest najlepszym sposobem na zabezpieczenie się przed zachorowaniem.

Osoba niezaszczepiona, która nie chorowała na ospę wietrzną w wieku dziecięcym, zwykle choruje w późniejszym okresie, często jako dorosła, zarażając się od swoich chorujących dzieci. Różnica w przebiegu jest zasadnicza: o ile dzieci najczęściej przechodzą  chorobę w sposób łagodny, dorośli – im starsi, tym mają ostrzejszy przebieg choroby, dający często powikłania.
Należy jednak pamiętać, że przebieg ospy wietrznej nawet u dzieci jest nieprzewidywalny i w wielu przypadkach konieczna jest hospitalizacja.

Wirus ospy wietrznej nie jest eliminowany z organizmu, przez wiele lat pozostaje w zwojach nerwowych pnia mózgu i rdzenia kręgowego. Może się on uaktywnić wywołując półpasiec.

U szczepionych, zdrowych dzieci i młodzieży oraz u dzieci z obniżoną odpornością częstość występowania półpaśca jest niższa niż u dzieci po naturalnym zakażeniu. U osób powyżej 50 roku życia wykazano wysoką skuteczność szczepienia przeciw ospie wietrznej w zapobieganiu półpaśca.

Dodatkowo zaobserwowano, że u szczepionych osób półpasiec występuje znacznie rzadziej niż u osób, które przechorowały ospę wietrzną.