Szczepionka przeciw wściekliźnie

Wścieklizna to śmiertelna choroba układu nerwowego przenoszona przez zwierzęta. Wywołuje ją wirus wścieklizny będący wirusem neurotropowym, tzn. szerzącego się i namnażającym w układzie nerwowym.

Wirus wścieklizny przenoszony jest ze śliną chorego zwierzęcia poprzez ugryzienie albo oślinienie uszkodzonej skóry lub błon śluzowych (np. spojówek) człowieka. Oślinienie starszych zranień lub skóry nieuszkodzonej nie grozi zakażeniem.

Okres wylęgania choroby wynosi zwykle 20-90 dni, ale może sięgać nawet 1 roku, jest krótszy jeżeli pogryziona jest bardziej unerwiona część ciała. W czasie wylęgania wirus przebywa w miejscu ukąszenia, następnie przemieszcza się w kierunku rdzenia kręgowego i mózgu. Z ośrodkowego układu nerwowego przemieszcza się poprzez nerwy do gruczołów ślinowych i jest wydalany w ślinie chorych zwierząt.

Źródłem zakażenia są:

• dzikie zwierzęta drapieżne, nietoperze, szopy pracze;
• zwierzęta domowe, np. psy, koty;
• czasami inne zwierzęta, nie mające znaczenia w łańcuchu epizootycznym wścieklizny (sarny, bydło, wiewiórki, gryzonie zakażone przypadkowo wścieklizną;
• w  Polski izolowano szczepy wirusa od szczura, szczura piżmowego i chomika;
• małe gryzonie (myszy, wiewiórki, szczury, króliki) mogą być zakażone wirusem, ale rzadko przenoszą go na człowieka.

Na początku wścieklizna objawia się rozdrażnieniem, bólem głowy, utratą apetytu. W miejscu ukąszenia odczuwa się mrowienie.
W rozwiniętym stadium choroby występują objawy tj. wodowstręt, światłowstręt i niekiedy napady szału. Kolejnym etapem choroby są porażenia nerwów, prowadzące do śmierci. Choroba objawia  się zapaleniem mózgu i rdzenia.

Wścieklizna występuje u osób pokąsanych lub kontaktujących się z chorymi zwierzętami:

• 80-100% – osoby pokąsane głęboko – rozległe rany twarzy, głowy rąk i karku;
• 20-30% – osoby z pojedynczymi głębokimi ranami twarzy i rąk;
• 5-10% – osoby z powierzchownymi obrażeniami;
• 0,1% – osoby z oślinieniami świeżo zranionej skóry.