Szczepienia – nowe narzędzie kontroli epidemii wirusa Ebola w Demokratycznej Republice Kongo
W odpowiedzi na trwającą epidemię Eboli w prowincji Equateur Demokratycznej Republiki Kongo, po raz pierwszy zastosowano szczepienia w celu ograniczenia zasięgu epidemii. Zdecydowano się na tzw. szczepienia pierścieniowe, w ramach których po wykryciu nowego zachorowania szczepi się wszystkie osoby z bliskiego kontaktu oraz w drugiej kolejności osoby kontaktujące się z bliskimi. Dzięki tej metodzie można przerwać tzw. „łańcuch zakażeń”.
Według Ministerstwa Zdrowia Demokratycznej Republiki Kongo od 4 kwietnia do 27 maja 2018 roku odnotowano 54 przypadki krwotocznej gorączki wirusa Ebola, w tym 25 zgonów (śmiertelność na poziomie 52,9%). Zachorowało pięciu pracowników ochrony zdrowia, dwie osoby zmarły. WHO ocenia, że ryzyko zakażenia wirusem Ebola jest w tym kraju bardzo wysokie. Potwierdzony przypadek zachorowania w Mbandace – w północno-zachodniej części kraju – dużym ośrodku miejskim położonym blisko rzeki Kongo, zwiększa ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa do sąsiednich regionów oraz krajów.
Dr Oly Ilunga Kalenga Minister Zdrowia Demokratycznej Republiki Kongo zapowiedział 21 maja 2018 roku pierwszą w historii kampanię szczepień przeciw Ebola. Szczepionki podano w pierwszej kolejności pracownikom ochrony zdrowia, bezpośrednio narażonym na kontakt z wirusem. Szczepienia rozpoczęto w mieście Mbandaka. Pierwszą osobą, która została zaszczepiona był dr Guillaume Ngoie, dyrektor programu szczepień (EPI). Do 27 maja zaszczepiono 426 osób.
Do szczepień wybrano szczepionkę wektorową rVSV (rVSVΔG-ZEBOV-GP), która jako pierwsza pozytywnie przeszła badania kliniczne 3 fazy prowadzone uprzednio w Gwinei. Szczepionkę zarekomendowała w 2017 r. Strategiczna Grupa Doradcza ds. Szczepień (SAGE). Eksperci tego komitetu wskazali, aby w przypadku wybuchu epidemii wykorzystać tą szczepionkę do powszechnych szczepień.
„Musimy działać szybko, aby powstrzymać rozprzestrzenianie się wirusa Ebola, poprzez ochronę osób zagrożonych zakażeniem, identyfikację łańcuchów transmisji wirusa i zapewnienie wszystkim pacjentom szybkiego dostępu do bezpiecznej opieki o wysokiej jakości” – powiedział dr Salama odpowiedzialny za akcję szczepień w Kongo.
„Wdrożenie szczepień przeciwko wirusowi Ebola jest złożoną procedurą” – powiedział dr Matshidiso Moeti, dyrektor regionalny WHO w Afryce. „Szczepionki muszą być przechowywane w temperaturze od minus 60 do minus 80 stopni Celsjusza, a więc ich transport i przechowywanie w dotkniętych obszarach to poważne wyzwanie”. WHO przygotowało specjalna aparaturę, która pomaga utrzymać wymagana temperaturę przechowywania i transportu szczepionki.
Ebola szerzy się poprzez bezpośredni kontakt z krwią lub innymi płynami ustrojowymi zakażonych ludzi i zwierząt; wirus nie roznosi się drogą kropelkową.
Wielka epidemia Eboli wybuchła w grudniu 2013 roku w Gwinei, później rozprzestrzeniła się na sąsiednie Liberię i Sierra Leone w Afryce Zachodniej. Zachorowania odnotowano łącznie w 10 krajach, w tym w Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych. Uśmierciła ogółem ponad 11,3 tys. osób na 28,6 tys. przypadków zachorowań.
Źródła:
„Meeting of the Strategic Advisory Group of Experts on immunization – conclusions and recommendations” published in June 2017. Weekly epidemiological record. 2017, 22, 92, 301–320.
Ebola virus disease – Democratic Republic of the Congo. WHO, Disease outbreak news. 30 May 2018.
Ebola update: Case count, vaccination trial.
Ebola: Outbreak update, Vaccinations and What about unintentional spread by travelers?
