Jak często można podawać szczepionkę ze składnikiem tężcowym?
Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepionka przeciw tężcowi podawana jest w pierwszych dwóch latach życia dziecka w postaci 4 dawek jako szczepionka DTP/DTaP/DTaP-IPV-Hib/DTaP-IPV-Hib-wzwB. Kolejne dawki przypominające szczepionki ze składnikiem tężca podajemy w 6 r.ż. (szczepionka DTaP), w 14 r.ż. (szczepionka dTap ze zmniejszoną zawartością antygenów błonicy i krztuśca) oraz w 19 r.ż. (szczepionka dT). W sytuacji przeciwwskazań do podawania szczepionek ze składnikiem krztuścowym podajemy dawki szczepionki DT/dT lub T.
Zgodnie z ogólnymi zasadami szczepień, zaleceniami ekspertów oraz zapisami w Charakterystyce Produktu Leczniczego szczepionek ze składnikiem tężcowym podawanych dorosłym kolejne dawki w postaci szczepionki dT należy podawać w oficjalnie zalecanych odstępach czasowych co 10 lat. Ze względu na ochronę przeciw krztuścowi w wielu krajach, w tym również w Polsce, zaleca się podanie dawki szczepionki typu dTap zamiast szczepionki dT.
Pewnego rodzaju problemem jest zachowanie odstępów pomiędzy podawaniem kolejnych dawek szczepionek zawierających składnik tężca w przypadku uzupełniania zaległych szczepień u osób dorosłych. Dodatkowo należy pamiętać, że składnik tężcowy zawsze wchodzi w skład szczepionek dTap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) zalecanych również dorosłym. W czasie kiedy rejestrowano szczepionki typu dTpa (2005 r.) nie dysponowano dostatecznymi informacjami na temat reaktogenności szczepionek podawanych w krótkim odstępie czasu zawierających składnik tężca. Wyniki badań bezpieczeństwa szczepionek dTap podawanych z zachowaniem odstępu mniej niż 5 lat po szczepionce Td (w tym tak krótkiego jak 18 miesięcy) wskazują, że takie odstępy są dopuszczalne. Dwa badania prowadzone wśród dorosłych, gdzie dawkę Tdap lub Tdap-IPV podawano w odstępie krótszym niż 2 lata po dawce szczepionki Td nie wykazały zwiększonego ryzyka wystąpienia miejscowych ani ogólnych niepożądanych działań poszczepiennych. Eksperci stoją na stanowisku, że w przypadku zwiększonego ryzyka zachorowania na krztusiec, korzyści ochrony przed tą chorobą przewyższają potencjalne ryzyko wystąpienia zdarzeń niepożądanych po podaniu szczepionki. Stąd też obowiązujące w wielu krajach zalecenia szczepień przeciw krztuścowi kobiety w każdej kolejnej ciąży. Podobne zalecenie jest również w polskim Programie Szczepień Ochronnych.
Źródła:
Liang J. i wsp. Prevention of Pertussis, Tetanus, and Diphtheria with Vaccines in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Recommendations and Reports / April 27, 2018 / 67(2);1–44.
CDC. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (Tdap) vaccine from the Advisory Committee on Immunization Practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2011;60:13–5.
