Szczepionka przeciw błonicy

W Polsce są dostępne:

• szczepionki monowalentne dla:
  – dzieci i młodzieży (D),
  – dorosłych (d).
  Rozróżnienie szczepionki przeciw błonicy jako „d” i „D” wynika ze zróżnicowanej
  zawartości substancji czynnej (toksoidu błoniczego). Monowalentną szczepionkę
  przeciw błonicy stosuje się u osób z przeciwwskazaniami do szczepień
  szczepionką Td lub niedawno uodpornianych przeciw tężcowi.
• szczepionki dwuwalentne dla:
  – dzieci do 7 r. ż. z przeciwwskazaniami do szczepień szczepionką przeciw
  krztuścowi (DT),
  – młodzieży i dorosłych (dT).
• szczepionki skojarzone DTP – przeciwko błonicy (D), tężcowi (T) i krztuścowi
  (z pełnokomórkowym (wP) lub bezkomórkowym (aP) krztuścem) do stosowania
  dla dzieci.
• szczepionki skojarzone DTP [z komponentem błoniczym (D), tężcowym (T) oraz krztuścowym pełnokomórkowym (P) lub bezkomórkowym (aP)], które kojarzy
  się z komponentami Hib, polio, wzw B do stosowania dla dzieci.
• szczepionki skojarzone dTap [z obniżoną zawartością komponentu błoniczego (d),
  komponentem tężcowym (T) oraz obniżoną zawartością bezkomórkowego
  komponentu krztuścowego (ap)] do stosowania dla młodzieży i dorosłych.

U nieuodpornionych osób błonica może mieć bardzo ciężki przebieg. W czasach, kiedy nie było szczepionek, błonica często prowadziła do licznych powikłań i zgonów chorych dzieci. Obecnie jest możliwe skuteczne leczenie błonicy. Powikłania występują najczęściej z powodu zbyt późno podjętego leczenia.

Badania dowodzą, że w celu uzyskania pełnej ochrony przed chorobą, konieczne jest zastosowanie dawek przypominających również u dorosłych.
Od 7 roku życia zaleca się stosowanie dawek o zmniejszonej zawartości substancji czynnej (d). Udowodniono, że u starszych dzieci i dorosłych podanie normalnej dawki (D) w przypominającym szczepieniu, prowadzi często do niepożądanych odczynów poszczepiennych.
Kolejna dawka szczepionki przeciw błonicy pozwala utrzymać odpowiednią ilość przeciwciał, zapewniających ochronę przed zachorowaniem na okres 10 lat . Niezastosowanie przypominającej dawki szczepionki przez dorosłą osobę prowadzi do zanikania odporności przeciw błonicy. Badania wskazują, że średnio 50% dorosłych posiada poziom przeciwciał, który chroni przed zachorowaniem na błonicę.

Szczepionka skojarzona przeciw błonicy, krztuścowi i tężcowi (DTP) jest podawana podskórnie lub domięśniowo. Może być podawana jednocześnie z innymi szczepionkami w postaci skojarzonego preparatu lub osobno – wstrzyknięcie powinno być wykonane w inne miejsce.

Dzieci
Według kalendarza szczepień każde dziecko powinno zostać zaszczepione 4 dawkami szczepionki DTP w 2, 3-4 , 5-6 i 16-18 miesiącu życia (szczepienie podstawowe) oraz dawką przypominającą w 6 roku życia.

Młodzież
Zgodnie z kalendarzem szczepień szczepionkę przeciw błonicy w skojarzeniu ze szczepionką przeciw tężcowi i krztuścowi (dTap) podaje się w wieku 14 lat jako szczepienie obowiązkowe.

Dorośli
Zgodnie z kalendarzem szczepień szczepionkę przeciw błonicy w skojarzeniu ze szczepionką przeciw tężcowi (dT) podaje się w wieku 19 lat jako szczepienie obowiązkowe.

Osobom dorosłym zalecane są pojedyncze dawki przypominające szczepionki przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (dTap) co 10 lat.