Szczepionka przeciw poliomyelitis
Ściąga
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest poliomyelitis?
Jakie są objawy poliomyelitis?
Jak poważne mogą być objawy poliomelitis?
Jak wiele zachorowań na poliomyelitis występuje w Polsce?
Gdzie i jak często poliomyelitis występuje na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw poliomyelitis są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto się szczepić przeciw poliomyelitis?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciwko poliomyelitis?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw poliomyelitis?
Jakie jest ryzyko związane z zaszczepieniem przeciwko poliomyelitis?
Jakie szczepionki przeciw poliomyelitis są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw poliomyelitis w Programie Szczepień Ochronnych
Czytaj więcej
Jaki jest sens szczepień przeciw poliomyelitis - choroby, której nie ma?
Czy istnieją inne niż szczepienia środki zapobiegania poliomyelitis?
Dlaczego doustna żywa szczepionka przeciw poliomyelitis (OPV) została zastąpiona szczepionką inaktywowaną (IPV) podawaną we wstrzyknięciu?
Jakie działania są podejmowane aby utrzymać Europę wolną od wirusa polio?
Którą szczepionkę przeciw poliomyelitis można podać osobie dorosłej i w jakiej sytuacji?
Podsumowanie
O chorobie
Poliomyelitis (nagminne porażenie dziecięce lub choroba Heinego-Medina) to ostra choroba zakaźna wywoływana przez poliowirusy. Istnieją 3 typu poliowirusów, które nieznacznie różnią się zakaźnością i nasileniem objawów. Jest to choroba „brudnych rąk” – zakażenia szerzą się głównie poprzez bezpośredni kontakt z zakażonym człowiekiem, kontakt ze skażonymi przedmiotami, spożywanie skażonych pokarmów, w wyniku nieprzestrzegania zasad higieny. Możliwe jest też przeniesienie zakażenia drogą kropelkową. Jeżeli poliowirusy dostaną się do ośrodkowego układu nerwowego, mogą wywoływać uszkodzenie nerwów, co może prowadzić do niedowładu lub porażenia mięśni. Chorują głównie dzieci do 5 roku życia. Objawy występują zwykle po 7-14 dniach od infekcji. Chorzy wydalają wirusy z kałem nawet do 6 tygodni. Okres największej zakaźności występuje od kilku dni przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby do 3-4 tygodni po ich wystąpieniu. Do głównych objawów należą: bóle głowy, poczucie ogólnego rozbicia, nieżyt żołądkowo-jelitowy, uczucie sztywności karku i pleców, podwyższona temperatura. U 1 na 200 zakażonych występują nieodwracalne porażenia. Wśród 5-10% osób porażeniami dochodzi do porażenia mięśni oddechowych i zgonu.
Pamiętaj że:
- Od 1988 r. prowadzony jest ogólnoświatowy Program Eradykacji Poliomyelitis, dążący do całkowitej eliminacji wirusa z powierzchni ziemi,
- Od ponad 40 lat nie ma zachorowań na poliomyelitis w Polsce,
- Dopóki istnieją zachorowania gdzieś na świecie, konieczne jest kontynuowanie szczepień aby nie dopuścić do nawrotu choroby.
Poliomyelitis stanowiło w przeszłości znaczne obciążenie dla społeczeństwa. Przed wprowadzeniem szczepień choroba Heinego-Medina rocznie powodowała tysiące zgonów oraz kilkanaście tysięcy przypadków trwałego inwalidztwa u dzieci w wieku szkolnym na świecie. Od 1988 roku prowadzony jest Światowy Program Eradykacji Poliomyelitis. W ramach tego programu organizuje się masowe akcje szczepień w krajach o słabszej infrastrukturze oraz kontynuuje się szczepienia we wszystkich krajach świata w których wyeliminowano już zachorowania. Dzięki Programowi udało się ograniczyć liczbę zachorowań o 99%, z szacowanych 350 tysięcy w 1988 r. do 33 potwierdzonych zachorowań w 2018 r. W Polsce ostatni przypadek poliomyelitis miał miejsce ponad 40 lat temu!
O szczepionce
Szczepionka przeciw poliomyelitis zawiera inaktywowane (zabite) poliowirusy. Jest podawana podskórnie lub domięśniowo. Odstępy między poszczególnymi dawkami szczepionki powinny obejmować okres 6-8 tygodni. Aby uzyskać pełną ochronę dziecka wskazane jest podanie 4 dawek szczepionki. Wg kalendarza szczepień ochronnych podaje się 3 dawki szczepienia podstawowego w 3-4, 5-6 oraz 16-18 miesiącach życia. Dawka przypominająca podawana jest w 6 roku życia.
Szczepionka przeciw poliomyelitis jest bezpieczna. Bardzo rzadko występują odczyny miejscowe, tj.: lekkie zaczerwienienie, ból, stwardnienie lub obrzęk w miejscu wstrzyknięcia i utrzymują się zwykle 1-2 dni. U niektórych dzieci i dorosłych po podaniu szczepionki mogą wystąpić objawy nieswoiste tj.: bóle głowy, wymioty, biegunka.
Dzięki wieloletnim masowym szczepieniom, ryzyko zachorowania na poliomyelitis w Polsce jest bliskie zeru. Dopóki jednak występują zachorowania w niektórych regionach Azji i Afryki, istnieje ryzyko zawleczenia zachorowań do Europy. Wtedy niezaszczepione dzieci mogą zachorować.
- Uaktualnione rekomendacje Komitetu Doradczego CDC w Atlancie ds. Szczepień (ACIP) dotyczące szczepień przeciw poliomyelitis, w jęz. angielskim. MMWR 2009; 58(30): 829-830.
- Stanowisko WHO dot. szczepionek przeciw poliomyelitis w języku angielskim i francuskim. Czytaj.
- Wiesław Magdzik. Program eradykacji poliomyelitis – realizacja i perspektywy. Alfa Medica Press Bielsko-Biała 2001.
- M. Rosińska, P. Stefanoff, Z. Jarząbek. Eradykacja poliomyelitis w Polsce – ocena realizacji programu. Przegląd Epidemiologiczny 2004; 58: 185-96.
- W. Magdzik. Choroba Heinego i Medina – porażenie dziecięce – poliomyelitis – polio. Rozkwit i agonia choroby w dwudziestym wieku. Przegląd Epidemiologiczny 2002; 56: 519-30.
- Vidor E., Plotkin S.A.: Poliovirus vaccine – inactivated, w: Vaccines, red. Plotkin S.A, Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 573.
- Sutter R.W., Kew O.M., Cochi S.L., Aylward R.B.: Poliovirus vaccine – live, w: Vaccines, red. Plotkin S.A, Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 598.
- Informacja Ministerstwa Zdrowia
- Program Szczepień Ochronnych 2016
- Kostrzewski J., Żabicka J. Poliomyelitis. w: Choroby zakaźne i ich zwalczanie na ziemiach polskich w XX wieku, red. Kostrzewski J., Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D. PZWL, 2001, str. 327-334.
