Co to jest szczepionka?
Podsumowanie
Co to jest szczepionka?
Z czego składa się szczepionka?
Jak działa szczepionka?
Na czym polega odporność poszczepienna?
Dlaczego nabycie odporności poprzez szczepienie jest bezpieczniejsze niż choroba?
Czy istnieją inne (poza szczepieniem) sposoby uodpornienia dziecka przed chorobami zakaźnymi?
Co to jest szczepionka?
Szczepionka to preparat biologiczny zawierający antygen lub antygeny stymulujące układ odpornościowy organizmu do rozpoznania go jako obcy, niszczenia i utworzenia pamięci immunologicznej. Dzięki temu wzmocniony zostaje naturalny system obronny organizmu przed chorobami.
Szczepienie imituje naturalną infekcję i prowadzi do rozwoju lub wzmocnienia odporności podobnej do tej którą uzyskuje organizm w czasie pierwszego kontaktu z prawdziwym drobnoustrojem (bakterią lub wirusem).
Głównym celem szczepienia jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby i/lub jej powikłań.
Z czego składa się szczepionka?
W skład szczepionek wchodzą antygeny, substancje pomocnicze, substancje występujące w ilościach śladowych będące pozostałościami po procesie produkcyjnym oraz woda.
Najważniejszym składnikiem każdej szczepionki są antygeny (określane również substancją czynną), które pobudzają układ odpornościowy do wytwarzania przeciwciał oraz innych jego elementów, które uczestniczą w zwalczaniu choroby.
Antygenami są całe wirusy, bakterie lub ich produkty (toksyny, polisacharydy, białka).
Antygeny w szczepionkach są przygotowane jako:
- żywe (atenuowane/osłabione) drobnoustroje,
- zabite (inaktywowane) drobnoustroje,
- rozbite drobnoustroje lub ich fragmenty,
- oczyszczone białka, w tym rekombinowane białka otrzymane metodami inżynierii genetycznej,
- oczyszczone polisacharydy,
- produkty metabolizmu bakterii (toksyny).
Antygeny występują w niewielkiej ilości liczonej w mikrogramach. Poza antygenami ważnym składnikiem szczepionki jest woda. Większość szczepionek zawiera 0,5 mililitra płynu.
Zestawienie szczepionek (antygeny + substancje pomocnicze) 2019.09.16
- Ślusarczyk J. „Charakterystyka szczepionek”, „Wakcynologia” (pod red.) Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., α-medica Press, 2007, str. 63-67.