Czym są niepożądane odczyny poszczepienne?
Ściąga
Podsumowanie
Czym jest niepożądany odczyn poszczepienny?
Jak często występują niepożądane odczyny poszczepienne?
Jak rozpoznać czy określony objaw stanowi niepożądany odczyn poszczepienny?
Czy obawy dotyczące niepożądanych odczynów poszczepiennych są uzasadnione?
Gdzie można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych?
Czy po szczepieniu mogą wystąpić drgawki?
Czy można odróżnić odczyn po szczepieniu i niepożądany odczyn poszczepienny?
Kto i gdzie może w Polsce zgłaszać NOP?
Kiedy powinno się zgłosić podejrzenie niepożądanego odczynu poszczepiennego?
Dlaczego warto zgłaszać NOP-y?
Która stacja powinna zarejestrować zgłoszenie wystąpienia NOP, tam gdzie rozpoznano NOP, czy tam gdzie wykonano szczepienie?
Co należy zrobić, jeżeli przez pomyłkę podano podwójną dawkę szczepionki?
Jak należy interpretować dane o NOP z bazy VAERS?
Od kiedy gromadzone są dane o NOP-ach?
W jakiej sytuacji można podać lek przeciwgorączkowy planując szczepienie?
Materiały do pobrania
System nadzoru nad NOP w Polsce- Infografika
Co należy zrobić, jeżeli przez pomyłkę podano podwójną dawkę szczepionki?
W przypadku podania przez pomyłkę podwójnej dawki szczepionki należy obserwować pacjenta pod kątem wystąpienia ewentualnych niepożądanych odczynów poszczepiennych. Jeżeli wystąpią jakiekolwiek zaburzenia zdrowia lekarz powinien to zgłosić jako NOP zgodnie z wymaganą procedurą zgłoszenia wskazując dodatkowo w formularzu zgłoszenia informację, że dziecku podano nieprawidłową dawkę szczepionki.
Takie zgłoszenie należy również przekazać producentowi szczepionki, który monitoruje jej bezpieczeństwo w przypadku przedawkowania.
Informacje dotyczące bezpieczeństwa szczepionki w przypadku przedawkowania można znaleźć w Charakterystyce Produktu Leczniczego danej szczepionki w punkcie 4.9.
Jak należy interpretować dane o NOP z bazy VAERS?
Baza VAERS (Vaccines Adverse Reporting System) to system dobrowolnego raportowania o niepożądanych odczynach poszczepiennych (NOP) prowadzony przez oficjalne rządowe agendy w Stanach Zjednoczonych, tj. Centrum Kontroli i Profilaktyki Zachorowań (CDC- Centers for Disease Control and Prevention) oraz Agencję Żywności i Leków (FDA- Food and Drug Administration).
Baza VAERS jest zbiorem informacji o NOP, gdzie każdy może zgłosić niepożądany odczyn poszczepienny. Do VAERS napływa rocznie około 30 000 zgłoszeń, w tym zaskakująco mało zgłoszeń bezpośrednio od osób zaszczepionych – takie zgłoszenia to zaledwie 7%. Pozostałe zgłoszenia pochodzą od firm – producentów szczepionek oraz świadczeniodawców.
Na stronie VAERS można znaleźć informacje o niepożądanych odczynach poszczepiennych, które nie zostały zweryfikowane pod względem przyczynowo-skutkowym. W bazie zebrano NOP, które wystąpiły po szczepieniu, ale nie ma pewności ani dowodów, czy mają jakikolwiek związek ze szczepieniem. Dane z bazy VAERS obejmują bardzo szeroki zakres wszelkich informacji o stanie zdrowia osób szczepionych, ale dzięki temu umożliwiają szybkie wychwycenie nowych niepokojących sygnałów dotyczących bezpieczeństwa szczepień, tj. nieoczekiwane zwiększenie liczby zdarzeń określonego typu. Zebrane informacje w bazie VAERS podlegają szczegółowej analizie dopiero w następnych etapach.
Ciekawostka:
Znany jest przykład amerykańskiej lekarki anestezjologa, która zgłosiła do VAERS informację, że po szczepieniu pacjent zamienił się w Hulka- zielonego potwora z popularnych komiksów. Prowokacja ta pokazała, że baza nie jest zbiorem zweryfikowanych informacji o niepożądanych odczynach poszczepiennych, na podstawie której można wyciągać naukowe wnioski.
Pamiętaj, że….
Baza VAERS nie jest bazą wiarygodnych i zweryfikowanych informacji o NOP o czym informują jej autorzy. To rządowa strona internetowa, na której każdy może zgłosić dowolne informacje na temat NOP.
- Krysztopa – Grzybowska K., Paradowska -Stankiewicz I., Lutyńska A. Niepożadane odczyny po szczepieniu BCG w Polsce. Przegl. Epidemiol. 2012, 66, 465-469.
- Paradowska-Stankiewicz I. Szczepionki pod szczególnym nadzorem. Zgromadzenie Ogólne Polskiej Akademii Nauk. Debata o szczepieniach. 16 czerwca 2016 r. sesja 132. ACADEMIA, Wydanie specjalne 1/2/2016.
- Vanlander A., Hoppenbrouwers K. Anaphylaxis after vaccination of children: review of literature and recommendations for vaccination in child and school health services in Belgium. Vaccine, 2014; 32: 3147–3154.
- Rywczak I. i wsp. Drgawki gorączkowe po szczepieniu czy w wyniku szczepienia? Medycyna Praktyczna/szczepienia 3(11) lipiec –wrzesień 2014 str. 79-86.
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 roku w sprawie niepożądanych odczynów poszczepiennych oraz kryteriów ich rozpoznawania. U., 2010 r., Nr 254, poz. 1711.
- Das RR., Panigrahi I., Naik SS.: The effect of prophylactic antipyretic administration on post-vaccination adverse reactions and antibody response in children: a systematic review. PLoS ONE, 2014; 9 (9): e106 629.
