Szczepionka przeciw rotawirusom

W szczepionkach podawanych drogą doustną substancją czynną są żywe, atenuowane wirusy.
W Polsce dostępne są:

• szczepionka jednoskładnikowa, zawierająca atenuowany ludzki szczep wirusa RIX 4414,
• szczepionka pięcioskładnikowa, zawierająca 5 szczepów wirusa, które stanowią reasortanty ludzko-bydlęce.

Nieżyt żołądkowo-  jelitowy jest jedną z głównych chorób zakaźnych u dzieci, a najczęstszym jego czynnikiem są rotawirusy.

Prawie każde dziecko do 5 r.ż. przechodzi przynajmniej jedną infekcję rotawirusową (69% dzieci – dwie infekcje, a 42% trzy infekcje). Pierwsza infekcja ma zazwyczaj najcięższy przebieg. Objawy wywołane zakażeniem rotawirusami są szczególnie niebezpieczne dla najmłodszych, poniżej 6 mies. – przebieg choroby może być gwałtowny i nieprzewidywalny. Małe dzieci zdecydowanie łatwiej ulegają odwodnieniu w wyniku gwałtownej biegunki i wymiotów.

Gwałtowny i burzliwy przebieg infekcji u niemowląt może prowadzić do odwodnienia, które jest niebezpieczne dla życia, wymagają często hospitalizacji. U starszych dzieci zachorowania są częstą przyczyną wizyt w poradniach lekarza rodzinnego i hospitalizacji w oddziałach zakaźnych.

Wystarcza zaledwie 2-3 dni aby w wyniku silnych wymiotów, gorączki oddawania wielu wodnistych stolców doszło do poważnego odwodnienia dziecka. Ponieważ wymioty często uniemożliwiają nawadnianie doustne, pozostaje hospitalizacja i dożylne podawanie płynów i niezbędnych elektrolitów.

Prawidłowo przeprowadzone szczepienie chroni 85-98% populacji badanych niemowląt przed ciężką postacią biegunki i w wysokim odsetku przed zapaleniem żołądkowo-jelitowym.

Szczepienia zapobiegają zachorowaniom wywołanym przez różne typy rotawirusów.

Szczepienia należy rozpocząć u niemowląt w wieku od 6 do 12 tygodnia życia, u których nie występują przeciwwskazania do podania żywych szczepionek.

Szczepienie szczepionką jednoskładnikową składa się z 2 dawek podanych doustnie w odstępie przynajmniej 4 tygodni. Drugą dawkę szczepienia powinno się podać przed upływem najdalej 24 tygodnia życia, a najlepiej przed upływem 16 tygodnia życia.

Szczepienie szczepionką pięcioskładnikową składa się z 3 dawek podanych doustnie również w odstępie przynajmniej 4 tygodni. Zaleca się, aby pierwszą dawkę szczepionki podać przed 12 tygodniem życia. Ostatnią dawkę szczepionki powinno się podać najpóźniej do 32 tygodnia życia.

Szczepionki można stosować jednocześnie z innymi, znajdującymi się w Programie Szczepień Ochronnych (PSO), zarówno monowalentnymi, jak i skojarzonymi.

Nie należy szczepić niemowląt, u których stwierdza się przeciwwskazania, tj.:

• wiek powyżej 24 tyg. życia,
• przebyte wgłobienie jelita,
• wada wrodzona przewodu pokarmowego zwiększająca ryzyko wgłobienia (np. torbiel, polipy, zdwojenie przewodu pokarmowego),
• rozpoznanie lub podejrzenie zaburzeń immunologicznych pierwotnych i wtórnych (w tym zakażenie HIV),
• poważną reakcję alergiczną na substancje zawarte w szczepionce lub opakowaniu,
• poważną reakcję alergiczną po poprzedniej dawce szczepionki,
• ostre choroby infekcyjne o ciężkim przebiegu z gorączką lub bez gorączki,
• biegunka, wymioty.