Jakie są ogólne zasady stosowania szczepionek?
Podsumowanie
Jak powinna przebiegać prawidłowa kwalifikacja dziecka/osoby dorosłej do szczepienia?
Jakie są przeciwwskazania do szczepień?
Jakie stany i choroby nie przeszkadzają w podawaniu szczepionek?
Jakie odstępy czasowe należy zachować podczas podawania różnych szczepionek?
Czy można skracać odstępy między podawaniem kolejnych dawek tej samej szczepionki?
Czy można wydłużać odstępy między podaniem kolejnych dawek szczepionki?
Czy można rozdzielać wizyty szczepienne, jeżeli mamy obawy dotyczące zbyt dużej liczby podawanych szczepionek/antygenów?
Jak należy podawać szczepionki?
Jakie odstępy czasu należy zachować pomiędzy podaniem preparatów zawierających przeciwciała a podaniem szczepionki?
W jakim czasie po przebytej chorobie można wykonać szczepienie?
Czy można zamiennie podawać szczepionki różnych producentów?
Jak należy udokumentować przeprowadzenie szczepienia?
W przypadku jakich szczepionek do oceny odporności poszczepiennej można wykorzystać poziom przeciwciał?
Jak zmniejszyć ból i pomóc dziecku przezwyciężyć strach związany ze szczepieniem?
Jeżeli na rynku są dwa rodzaje szczepionki (różne preparaty) czy lekarz powinien dać rodzicowi możliwość wyboru?
Czy można zaszczepić dziecko w starszym wieku niż wiek zalecany?
Jakie odstępy czasowe należy zachować podczas podawania różnych szczepionek?
W podejmowaniu decyzji o jednoczesnym stosowaniu dwóch lub więcej szczepionek, pierwszeństwo mają zawsze wskazówki zawarte w Charakterystyce Produktu Leczniczego lub ulotce. Według międzynarodowych standardów, różne szczepionki zabite można podawać w dowolnym odstępie czasu lub w czasie tej samej wizyty. Również można dowolnie łączyć podanie szczepionek zabitych ze szczepionkami żywymi. Natomiast przy podawaniu różnych szczepionek żywych można je podać w czasie tej samej wizyty lub zachowując między nimi odstęp czasu nie krótszy niż 4 tygodnie.
Czy można skracać odstępy między podawaniem kolejnych dawek tej samej szczepionki?
Szczepionka powinna być podawana zgodnie ze schematem szczepień przedstawionym w Charakterystyce Produktu Leczniczego i ulotce.
Zgodnie z ogólnymi międzynarodowymi wytycznymi dotyczącymi szczepień ochronnych nie powinno się skracać minimalnych odstępów pomiędzy kolejnymi dawkami tej samej szczepionki zalecanych przez producenta.
Można zaakceptować skrócenie odstępu nieprzekraczające 4 dni. Jeżeli kolejną dawkę szczepionki podano w odstępie 5 lub więcej dni wcześniej, niż wynosi minimalny odstęp między dawkami tej samej szczepionki, dawki tej nie zalicza się do schematu szczepień, należy ją powtórzyć.
W sytuacjach wyjątkowych związanych np. z planowaną podróżą i zaleceniem jak najszybszego zabezpieczenia przed daną chorobą lub koniecznością wykonania zabiegu operacyjnego, w niektórych przypadkach można zastosować przyspieszone schematy szczepień, np.:
- przyśpieszony schemat uodpornienia przeciw wzw B: 3 dawki podawane w odstępach: pierwsza dawka, po 7 dniach druga dawka, po 21 dniach trzecia dawka i po 12 miesiącach czwarta dawka,
- przyśpieszony schemat uodpornienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu: 3 dawki podawane w odstępach: pierwsza dawka, po 2 tygodniach druga dawka, po 5-12 miesiącach trzecia dawka.
- Andrew T. Kroger, Ciro V. Sumaya, Larry K. Pickering. General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Morbidity and Mortality Weekly Report, 2011; 60 (RR-02): 1–60
- Taddio A., McMurtry C.M., Shah V. i wsp.: Reducing pain during vaccine injections: clinical practice guideline. CMAJ, 2015; 187: 975–982.
- Rubin LG i wsp. 2013 IDSA Clinical Practice Guideline for vaccination of the immunocompromised host. Clin INfect Dis, 2014, 58, e44-e100.
- Doherty M. i wsp. Vacccination of special populations: protecting the vulnerable. Vaccine 2016, 34, 6681-90.
- General recommendations on immunization. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR, 2011; 60 (RR-02): 1–60.
Przetłumaczoną wersję ww wytycznych Amerykańskiego Komitetu ds Szczepień Ochronnych (ACIP) można znaleźć na stronie Medycyna Praktyczna/Szczepienia - CDC: General recommendations on immunization. cdc.gov/vaccines/pubs/aciplist.htm
- AAP: Red Book: Report of the Committee on Infectious Diseases, aapredbook.org
- Wysocki J., Mrukowicz J. Jak rozmawiać z rodzicami o szczepieniach dzieci. Praktyczny przewodnik dla lekarzy i pielęgniarek. Medycyna Praktyczna. Wyd. spec. 3/2013.
