Szczepionka przeciw tężcowi
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest tężec?
Jakie są objawy tężca u osób dorosłych?
Jakie są objawy tężca u noworodków?
Jak poważne mogą być objawy tężca?
Jak wiele zachorowań na tężec występuje w Polsce?
Gdzie i jak często tężec występuje na świecie?
Jakie powinno być postępowanie w przypadku wystąpienia tężca?
Jak działa toksyna tężcowa?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw tężcowi są dostępne w Polsce?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Dlaczego warto się szczepić przeciw tężcowi?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw tężcowi?
Jak długo utrzymuje się odporność po szczepieniu przeciw tężcowi?
Jakie szczepionki przeciw tężcowi są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw tężcowi w Programie Szczepień Ochronnych
Czytaj więcej
Jakie stężenie przeciwciał przeciw tężcowi oznaczone metodą ELISA świadczy o ochronie przed zachorowaniem na tężec?
Czy w uzasadnionych przypadkach szczepionki ze składnikiem tężcowym można podawać nastolatkom/osobom dorosłym częściej niż co 5 lat?
Jaki schemat szczepień przeciw tężcowi zastosować dla dorosłych?
Jak należy kontynuować szczepienie osoby dorosłej, która z powodu zranienia otrzymała w Poradni Chirurgicznej 1 dawkę szczepionki przeciw tężcowi?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw tężcowi są dostępne w Polsce?
Szczepionki przeciw tężcowi należą do grupy szczepionek inaktywowanych.
Szczepionka przeciw tężcowi zawiera toksoid tężcowy (inaczej anatoksynę). Toksoid tężcowy jest otrzymywany z toksyny tężcowej izolowanej z hodowli bakterii tężca Clostridium tetani , następnie pozbawiana zjadliwości (inaktywowana) pod wpływem działania formaldehydu oraz wysokiej temperatury. W skład szczepionki wchodzi również adiuwant- wodorotlenku glinu.
Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów szczepionek przeciw tężcowi:
• szczepionki monowalentne (T) dla:
– dzieci z przeciwwskazaniami do szczepień szczepionkami skojarzonymi (szczepienie podstawowe),
– dorosłych wcześniej nieszczepionych w schemacie podstawowym,
– osób zranionych ze wskazaniami indywidualnymi, gdy ostania dawka szczepionki tężcowej została podana nie wcześniej niż po 5 latach od ostatniego szczepienia;
• szczepionki skojarzone dwuwalentne (DT lub dT) dla:
– dzieci w wieku 6 lat z przeciwwskazaniami do szczepień szczepionką przeciw krztuścowi,
– osób ≥19 lat (szczepionka dT);
• szczepionki skojarzone (DTwP przeciw błonicy (D), tężcowi (T) i krztuścowi (z pełnokomórkowym składnikiem krztuśca-wP)
– u dzieci w 2, 3-4, 5 oraz 16-18 miesiącu życia, a także 6 roku życia;
• szczepionki skojarzone DTaP przeciw błonicy (D), tężcowi (T) i krztuścowi (z bezkomórkowym składnikiem krztuśca (aP), mogą występować w postaci skojarzonej ze składnikami Hib, polio, wzwB.
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Dzieci
Zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych każde dziecko powinno zostać zaszczepione 4 dawkami szczepionki DTP w 2, 3-4 , 5 i 16-18 miesiącu życia (szczepienie podstawowe) oraz dawkami przypominającymi w 6 roku życia (szczepionka DTaP) oraz 14 roku życia (szczepionka dT lub jako zalecane szczepienie dTap). Powyższy schemat szczepień ma na celu uzyskanie trwałej odporności.
Dorośli
Zgodnie z obowiązkowym Programem Szczepień Ochronnych szczepionka przeciw tężcowi w skojarzeniu ze szczepionką przeciw błonicy (dT) powinna zostać podana osobom w wieku 19 lat.
Osoby dorosłe, które w przeszłości nie były szczepione lub nie mają udokumentowanych szczepień powinny zostać zaszczepione 3 dawkami szczepionki w schemacie pierwsze dwie dawki w odstępie 4-6 tygodni, a trzecia dawka po 6-12 miesiącach.
Osobom dorosłym zalecane są przypominające szczepienia przeciw tężcowi, raz na 10 lat najlepiej szczepionką dTap (przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi) lub inną szczepionką ze składnikiem tężca
- Committee on Infectious Diseases American Academy of Pediatrics. Pickering l.K i wsp. Tetanus in Red Book, Elk Grove Village 2009, 655-660.
- Brok I. Clostridium tetani w Long S.S. Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases. Churchil Livingstone, Elsevier, 2008; 956-958.
- Roper M.H, Wassilak S.G.F., Tiwari T.S.P., Orenstein W.A. Tetanus toxoid, w: Vaccines red. Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 746-772.
- Zieliński A, Rudowska J. Tężec w Polsce w 2014 r. Przegl. Epidemiol. 2016, 70, 243-47.
- Biuletyn „Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce„, NIZP-PZH.
- Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds. Szczepień przeciwko krztuścowi dotyczące wskazań do stosowania skojarzonych szczepionek przeciwkrztuścowych (dTpa) u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych (marzec 2010).
- CDC. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (Tdap) vaccine from the Advisory Committee on Immunization Practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2011;60:13–5.
- Paradowska-Stankiewicz I. Szczepienia przypominające przeciw błonicy i krztuścowi. Zakażenia 1/2012.
- Liang J. i wsp. Prevention of Pertussis, Tetanus, and Diphtheria with Vaccines in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Recommendations and Reports / April 27, 2018 / 67(2);1–44.
