Szczepionka przeciw tężcowi
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest tężec?
Jakie są objawy tężca u osób dorosłych?
Jakie są objawy tężca u noworodków?
Jak poważne mogą być objawy tężca?
Jak wiele zachorowań na tężec występuje w Polsce?
Gdzie i jak często tężec występuje na świecie?
Jakie powinno być postępowanie w przypadku wystąpienia tężca?
Jak działa toksyna tężcowa?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw tężcowi są dostępne w Polsce?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Dlaczego warto się szczepić przeciw tężcowi?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw tężcowi?
Jak długo utrzymuje się odporność po szczepieniu przeciw tężcowi?
Jakie szczepionki przeciw tężcowi są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw tężcowi w Programie Szczepień Ochronnych
Czytaj więcej
Jakie stężenie przeciwciał przeciw tężcowi oznaczone metodą ELISA świadczy o ochronie przed zachorowaniem na tężec?
Czy w uzasadnionych przypadkach szczepionki ze składnikiem tężcowym można podawać nastolatkom/osobom dorosłym częściej niż co 5 lat?
Jaki schemat szczepień przeciw tężcowi zastosować dla dorosłych?
Jak należy kontynuować szczepienie osoby dorosłej, która z powodu zranienia otrzymała w Poradni Chirurgicznej 1 dawkę szczepionki przeciw tężcowi?
Dlaczego warto się szczepić przeciw tężcowi?
Tężec stanowi wciąż zagrożenie dla życia i zdrowia. Każdego roku na tężec choruje kilkanaście- kilkadziesiąt osób (głównie nieszczepionych w wieku powyżej 60 lat), każdego roku kilka osób umiera z powodu tężca. Ponadto, przechorowanie tężca nie uodparnia przed kolejnymi zachorowaniami. Chorym, który przeżyli zakażenie tężcem, również zaleca się szczepienie.
Zarodniki laseczek tężca występują powszechnie i są odporne na działanie ciepła i środków dezynfekujących. U człowieka każde zranienie niesie ryzyko zakażenia laseczkami tężca, zwłaszcza, gdy rana ulegnie zanieczyszczeniu brudem, ziemią lub odchodami.
Odporność przeciw tężcowi można uzyskać tylko w wyniku szczepień ochronnych (4 dawki szczepienia podstawowego i dawki przypominające). Po szczepieniu podstawowym odporność przeciw tężcowi nie jest trwała i wymaga podawania przypominających dawek szczepionki co 10 lat.
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw tężcowi?
Przeciwwskazaniami do szczepień przeciw tężcowi są:
• wstrząs anafilaktyczny po podaniu anatoksyny tężcowej w profilaktyce ponarażeniowej,
• wrodzony brak przeciwciał u dzieci. W takim przypadku szczepienie jest nieskuteczne. Gdy istnieje ryzyko zakażenia stosuje się profilaktykę bierną, czyli przeciwciała tężcowe i surowicę.
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw tężcowi?
Szczepionka przeciw tężcowi należy do grupy szczepionek inaktywowanych (zabitych). Substancją czynną w szczepionce przeciw tężcowi jest przetworzona toksyna tężcowa nazywana toksoidem tężcowym. W procesie przygotowywania szczepionki toksyna tężcowa jest pozbawiana właściwości toksycznych na drodze chemicznej poprzez zastosowanie formaldehydu i temperatury.
Szczepionka przeciw tężcowi (toksoid tężcowy) jest całkowicie bezpieczny, świadczy o czym brak niepożądanych odczynów poszczepiennych po podaniu monowalentnej szczepionki przeciw tężcowi.
Po podaniu monowalentnej szczepionki ryzyko wystąpienia niepożądanych odczynów poszczepiennych jest bliskie zera. Po podaniu szczepionki skojarzonej należy wziąć pod uwagę reakcje na jej inne komponenty, szczególnie komponent krztuścowy.
W przypadku braku dokumentacji dotyczącej szczepień przeciw tężcowi, nie należy podejmować zbyt szybko i automatycznie decyzji o wykonaniu szczepienia. Częste podawanie szczepionki przeciwko tężcowi może doprowadzić do miejscowych odczynów poszczepiennych, a nawet reakcji uogólnionych.
- Committee on Infectious Diseases American Academy of Pediatrics. Pickering l.K i wsp. Tetanus in Red Book, Elk Grove Village 2009, 655-660.
- Brok I. Clostridium tetani w Long S.S. Principles and Practice of Pediatric Infectious Diseases. Churchil Livingstone, Elsevier, 2008; 956-958.
- Roper M.H, Wassilak S.G.F., Tiwari T.S.P., Orenstein W.A. Tetanus toxoid, w: Vaccines red. Plotkin S.A., Orenstein W.A., Offit P.A. wyd. 6, 2013, str. 746-772.
- Zieliński A, Rudowska J. Tężec w Polsce w 2014 r. Przegl. Epidemiol. 2016, 70, 243-47.
- Biuletyn „Choroby Zakaźne i Zatrucia w Polsce„, NIZP-PZH.
- Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds. Szczepień przeciwko krztuścowi dotyczące wskazań do stosowania skojarzonych szczepionek przeciwkrztuścowych (dTpa) u starszych dzieci, młodzieży i dorosłych (marzec 2010).
- CDC. Updated recommendations for use of tetanus toxoid, reduced diphtheria toxoid and acellular pertussis (Tdap) vaccine from the Advisory Committee on Immunization Practices, 2010. MMWR Morb Mortal Wkly Rep 2011;60:13–5.
- Paradowska-Stankiewicz I. Szczepienia przypominające przeciw błonicy i krztuścowi. Zakażenia 1/2012.
- Liang J. i wsp. Prevention of Pertussis, Tetanus, and Diphtheria with Vaccines in the United States: Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). Recommendations and Reports / April 27, 2018 / 67(2);1–44.
