Szczepionka przeciw krztuścowi
Ściąga
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest krztusiec?
Jakie są objawy krztuśca?
Jak poważne mogą być objawy krztuśca?
Jak wiele zachorowań na krztusiec występuje w Polsce?
Gdzie i jak często krztusiec występuje na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw krztuścowi są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto szczepić się przeciw krztuścowi?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw krztuścowi?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw krztuścowi?
Jakie ryzyko jest związane z zaszczepieniem przeciw krztuścowi?
Jakie szczepionki przeciw krztuścowi są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw krztuścowi w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionka przeciw krztuścowi była stosowana w przeszłości?
Czytaj więcej
Jakie i z jakich powodów szczepionki przeciw krztuścowi zalecane są nastolatkom i dorosłym?
Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepionce przeciw krztuścowi?
Czy można zamiennie stosować szczepionki przeciw krztuścowi różnych producentów?
Co to są szczepionki wysoko skojarzone?
Kiedy można zrealizować obowiązkowe szczepienie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis przewidziane w 6 roku życia dziecka?
Czy należy zaszczepić dziecko/nastolatka po przechorowaniu krztuśca?
Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologów w sprawie zamiennego stosowania szczepionek DTPa lub dTpa w 6. roku życia w ramach obowiązkowego (bezpłatnego) Programu Szczepień Ochronnych
Komu przysługują bezpłatne szczepionki przeciw krztuścowi?
W jakim wieku dzieciom można podawać szczepionkę Tetraxim?
Jakie szczepionki przeciw krztuścowi są zarejestrowane w Polsce?
Szczepionki zawierające całokomórkowy składnik krztuścowy:
DTP (dla dzieci)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi
i krztuścowi, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, szczepy Bordetella pertussis
Podmiot odpowiedzialny: IBSS Biomed S.A., Kraków,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
Szczepionki zawierające bezkomórkowy składnik krztuścowy:
szczepionki DTaP (dla dzieci)
INFANRIX – DTPa
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
TRIPACEL (szczepionka niedostępna)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (bezkomórkowa),
adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A.,
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.
INFANRIX – IPV
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis (inaktywowana)
(bezkomórkowa, złożona), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
TETRAXIM (DTPa-IPV)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa) i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur, Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.
szczepionki 5 składnikowe zawierające DTaP
INFANRIX -IPV + Hib
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b
(skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
PENTAXIM
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), poliomyelitis inaktywowana i haemophilus typ b
(skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A.,
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml;
szczepionki 6 składnikowe zawierające DTaP
HEXACIMA
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
bezkomórkowa złożona, wirusowemu zapaleniu wątroby typu b
i poliomyelitis (inaktywowana) i Haemophilus influenzae typ b
skoniugowana, adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: Aventis Pasteur S.A., Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań w ampułko-strzykawce,
Dawka: 0,5 ml.
INFANRIX Hexa
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), wirusowemu zapaleniu wątroby typu b
i poliomyelitis (inaktywowana) i haemophilus typ b (skoniugowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
antygen powierzchniowy wirusa zapalenia wątroby typu B, wirusy
poliomyelitis, polisacharyd szczepu Haemophilus influenzae typ b,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i zawiesina do sporządzania zawiesiny do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
szczepionki dla dzieci, młodzieży i dorosłych zawierające dTap
ADACEL
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów
błonicy i krztuśca,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur S.A., Francja
Postać: zawiesina do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml;
Boostrix
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana o zmniejszonej zawartości antygenów
błonicy i krztuśca
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml;
Boostrix Polio
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa) i poliomyelitis (inaktywowana), adsorbowana,
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
wirusy poliomyelitis
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.
Tdap Szczepionka SSI
Typ szczepionki: szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi
(bezkomórkowa), adsorbowana, o zmniejszonej zawartości antygenów błonicy i krztuśca
Antygeny: toksoid błoniczy, toksoid tężcowy, antygeny Bordetella pertussis,
Podmiot odpowiedzialny: AJ Vaccines A/S, Dania
Postać: zawiesina do wstrzykiwań,
Dawka: 0,5 ml.
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw krztuścowi w Programie Szczepień Ochronnych
Szczepienia obowiązkowe (bezpłatne, finansowane z budżetu Ministra Zdrowia)
Wykonuje się szczepionką DTwP (zawierającą pełnokomórkowy składnik krztuścowy) podawaną w schemacie obejmującym szczepienie:
podstawowe:
- pierwsza dawka: w 2 miesiącu życia,
- druga dawka: w 3-4 miesiącu życia,
- trzecia dawka: w 5-6 miesiącu życia,
- czwarta dawka: w 16-18 miesiącu życia,
przypominające:
- w 6 roku życia (szczepionką DTaP zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),
- w 14 roku życia (szczepionką dTap zawierającą bezkomórkowy składnik krztuścowy),
Uwagi:
- dzieciom urodzonym przed 37 tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2500 g należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
- dzieciom z przeciwwskazaniami do szczepienia przeciw krztuścowi szczepionką pełnokomórkową należy podać szczepionkę bezkomórkową (DTaP),
- dzieci, które w pierwszym roku życia w miejsce szczepionki pełnokomórkowej DTwP otrzymały szczepionkę bezkomórkową DTaP, w 16-18 miesiącu życia należy zaszczepić szczepionką bezkomórkową DTaP.
Szczepienia zalecane (odpłatne)
Wykonuje się szczepionkami ze zmniejszoną zawartością składnika błoniczego i krztuścowego (dTap). Szczepionki zaleca się:
- młodzieży w wieku 19 lat zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
- wszystkim osobom dorosłym pojedynczą dawkę przypominającą co 10 lat zamiast dawki przypominającej szczepionki Td;
- personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami;
- osobom w podeszłym wieku, które są narażone na zakażenie;
- kobietom planującym ciążę lub w ciąży (po 28 tyg. ciąży);
- osobom z otoczenia noworodków i niemowląt do ukończenia 12 miesiąca życia.
Jak szczepionka przeciw krztuścowi była stosowana w przeszłości?
Szczepionka przeciw krztuścowi jest podawana w jednym wstrzyknięciu jako szczepionka przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (DTP/DTaP/dTap).
Poniżej przedstawiono najważniejsza historyczne daty związane ze szczepieniami przeciw krztuścowi:
1926 – opracowanie pierwszej szczepionki przeciw krztuścowi,
1961 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie dzieci w 3, 4, 5 i 18-24 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),
1998 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi oraz krztuścowi (szczepionka DTP) wszystkie dzieci w 2, 3-4, 5 i 16- 18 miesiącu życia – szczepienia podstawowe DTP),
2004 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi z bezkomórkowym składnikiem krztuśca (szczepionka DTaP) dzieci w 6 roku życia (dawka przypominająca),
2012 – dodanie zalecenia szczepienia osób dorosłych powyżej 19 roku życia pojedynczą dawką przypominającą, co 10 lat oraz osób w podeszłym wieku, które ze względu na wykonywane zajęcia są narażone na zakażenie (szczepionka dTap),
2013 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionka DTaP) dzieci urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową ciała poniżej 2500 g,
2013 – dodanie zalecenia szczepienia młodzieży w 14 tym roku życia oraz osób zatrudnionych na oddziałach neonatologicznych i pediatrycznych (szczepionka dTap),
2016 – dodanie zaleceń szczepień kobiet w ciąży (szczepionka dTap),
2016 – objęcie obowiązkowymi szczepieniami (szczepionką dTap) młodzieży w 14 roku życia (dawka przypominająca).
2017 – dodanie zalecenia szczepienia dTap młodzieży w 19 roku życia, w miejsce obowiązkowego szczepienia przeciw błonicy i tężcowi.
- Edwards K.M., Decker M.D. Pertussis vaccines. w: Vaccines, ed. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards K.M., 7th edition, 2017, str. 711-761.
- N.P. Klein, J. Bartlett, A. Rowhani-Rahbar i wsp. Waning protection after fifth dose of acellular pertussis vaccine in children. The New England Journal of Medicine, 2012; 367: 1012–1019.
- Paradowska-Stankiewicz I., Rudowska J.: Krztusiec w Polsce w 2015 roku. Przegl. Epidemiol., 2017; 71, 481-485.
- Cherry J.D.: Why do pertussis vaccines fail? Pediatrics, 2012; 129: 968–970.
- Wendelboe A.M., Van R.A., Salmaso S., Englund J.A.: Duration of immunity against pertussis after natural infection or vaccination. Pediatr. Infect. Dis. J., 2005; 24: 58–61.
- Rosińska M., Zieliński A.: Szczepionka przeciwko krztuścowi. W: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., red.: Wakcynologia. Bielsko-Biała, Alfa Medica Pres, wyd. 2, 2007: 245–351.
- Lutyńska A, Wiatrzyk A, Mosiej E, Zawadka M. Immunization of adolescents and adults as the strategy of improvement of epidemiology of pertussis. Przegl Epidemiol. 2011;65(1):45-50.
- Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds szczepień przeciw krztuścowi
- Pertussis vaccines: WHO position paper – August 2015. Wkly Epidemiol Rec, 2015, 90, 433-60.
- Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#01)
- Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#04)
- Stefanoff P., Paradowska-Stankiewicz I ., Lipke M., Karasek E., Rastawicki W., Zasada A., Samuels S., Czajka H., Pebody R.G. Incidence of pertussis in patients of general practitioners in Poland. Epidemiol. Infect., 2014; 42: 714-23.
