Szczepionka przeciw krztuścowi
Ściąga
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest krztusiec?
Jakie są objawy krztuśca?
Jak poważne mogą być objawy krztuśca?
Jak wiele zachorowań na krztusiec występuje w Polsce?
Gdzie i jak często krztusiec występuje na świecie?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw krztuścowi są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto szczepić się przeciw krztuścowi?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw krztuścowi?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw krztuścowi?
Jakie ryzyko jest związane z zaszczepieniem przeciw krztuścowi?
Jakie szczepionki przeciw krztuścowi są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw krztuścowi w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionka przeciw krztuścowi była stosowana w przeszłości?
Czytaj więcej
Jakie i z jakich powodów szczepionki przeciw krztuścowi zalecane są nastolatkom i dorosłym?
Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepionce przeciw krztuścowi?
Czy można zamiennie stosować szczepionki przeciw krztuścowi różnych producentów?
Co to są szczepionki wysoko skojarzone?
Kiedy można zrealizować obowiązkowe szczepienie przeciw błonicy, tężcowi, krztuścowi i poliomyelitis przewidziane w 6 roku życia dziecka?
Czy należy zaszczepić dziecko/nastolatka po przechorowaniu krztuśca?
Stanowisko Zarządu Polskiego Towarzystwa Wakcynologów w sprawie zamiennego stosowania szczepionek DTPa lub dTpa w 6. roku życia w ramach obowiązkowego (bezpłatnego) Programu Szczepień Ochronnych
Komu przysługują bezpłatne szczepionki przeciw krztuścowi?
W jakim wieku dzieciom można podawać szczepionkę Tetraxim?
Czytaj więcej
Jakie i z jakich powodów szczepionki przeciw krztuścowi zalecane są nastolatkom i dorosłym?
Na przestrzeni ostatnich lat krztusiec przestał być chorobą wyłącznie dziecięcą. Coraz częściej zachorowania dotyczą nastolatków oraz dorosłych. Zwiększenie liczby zachorowań zaobserwowano w wielu krajach (w tym Holandii, Wielkiej Brytanii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie). W Polsce rocznie notuje się 5000-7000 zachorowań. Wyniki badań epidemiologicznych wskazują, że realnie może ich być więcej.
Młodzież i dorośli, u których występują objawy krztuśca oraz osoby zakażone, które są tylko skolonizowane pałeczkami krztuśca, bez występowania objawów choroby, stanowią najczęstsze źródło zakażenia dla najmłodszych dzieci, które ze względu na wiek nie zostały jeszcze zaszczepione.
Z upływem czasu, po podaniu szczepionki przeciw krztuścowi obserwujemy spadek odporności, najczęściej w ciągu 5–12 lat po szczepieniu podstawowym. Jedynym sposobem utrzymania odporności poszczepiennej jest podawanie przypominających dawek szczepionki.
W wielu krajach, również w Polsce, do programów szczepień wprowadzono przypominającą dawkę szczepionki przeciw krztuścowi dla młodzieży i dorosłych. Na rynku dostępne są szczepionki zawierające zmniejszoną dawkę składników błoniczego i krztuścowego, które chronią przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (tzw. dTap) i są przeznaczone do przypominającego szczepienia młodzieży i dorosłych (w tym kobiet w ciąży).
Zwiększenie częstotliwości podawania dawek przypominających przeciw krztuścowi stanowi jeden z głównych czynników poprawy efektywności szczepień.
Zgodnie z aktualnym Programem Szczepień Ochronnych dzieci, u których zrealizowano podstawowy schemat szczepień przeciw błonicy, tężcowi i krztuścowi (4 dawki szczepionki DTP lub DTaP w pierwszych dwóch latach życia oraz dawka przypominająca w 6 r.ż.) powinny uzupełnić następujące dawki przypominające:
- obowiązkowo (bezpłatnie):
- młodzieży w 14 r.ż.
- zalecane (odpłatnie):
- młodzieży w 19 r.ż. zamiast dawki przypominającej jedynie przeciw błonicy i tężcowi,
- osobom dorosłym pojedyncze dawki przypominające, co 10 lat, w tym:
– personelowi medycznemu mającemu kontakt z noworodkami i niemowlętami,
– osobom starszym narażonym na zakażenie,
– kobietom planującym ciążę lub w ciąży (po 28 tyg. ciąży),
– osobom z otoczenia noworodków i niemowląt.
- Edwards K.M., Decker M.D. Pertussis vaccines. w: Vaccines, ed. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards K.M., 7th edition, 2017, str. 711-761.
- N.P. Klein, J. Bartlett, A. Rowhani-Rahbar i wsp. Waning protection after fifth dose of acellular pertussis vaccine in children. The New England Journal of Medicine, 2012; 367: 1012–1019.
- Paradowska-Stankiewicz I., Rudowska J.: Krztusiec w Polsce w 2015 roku. Przegl. Epidemiol., 2017; 71, 481-485.
- Cherry J.D.: Why do pertussis vaccines fail? Pediatrics, 2012; 129: 968–970.
- Wendelboe A.M., Van R.A., Salmaso S., Englund J.A.: Duration of immunity against pertussis after natural infection or vaccination. Pediatr. Infect. Dis. J., 2005; 24: 58–61.
- Rosińska M., Zieliński A.: Szczepionka przeciwko krztuścowi. W: Magdzik W., Naruszewicz-Lesiuk D., Zieliński A., red.: Wakcynologia. Bielsko-Biała, Alfa Medica Pres, wyd. 2, 2007: 245–351.
- Lutyńska A, Wiatrzyk A, Mosiej E, Zawadka M. Immunization of adolescents and adults as the strategy of improvement of epidemiology of pertussis. Przegl Epidemiol. 2011;65(1):45-50.
- Zalecenia Polskiej Grupy Ekspertów ds szczepień przeciw krztuścowi
- Pertussis vaccines: WHO position paper – August 2015. Wkly Epidemiol Rec, 2015, 90, 433-60.
- Meldunki o zachorowaniach na choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach w Polsce, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#01)
- Biuletyn „Choroby zakaźne i zatrucia w Polsce”, NIZP-PZH (http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html#04)
- Stefanoff P., Paradowska-Stankiewicz I ., Lipke M., Karasek E., Rastawicki W., Zasada A., Samuels S., Czajka H., Pebody R.G. Incidence of pertussis in patients of general practitioners in Poland. Epidemiol. Infect., 2014; 42: 714-23.
