Szczepionka przeciw odrze
Podsumowanie
O chorobie
Co to jest odra?
Jak bardzo zaraźliwa jest odra?
Jakie są objawy odry?
Jak poważne mogą być objawy odry?
Jak wiele zachorowań na odrę występowało w Polsce przed i po wprowadzeniu szczepień?
Jak wiele zachorowań na odrę występuje obecnie w Polsce?
Gdzie i jak często odra występuje na świecie?
Ile zachorowań na odrę odnotowano w Europie w 2018 roku?
O szczepionce
Jakie rodzaje szczepionek przeciw odrze są dostępne w Polsce?
Dlaczego warto szczepić się przeciw odrze?
Kto i kiedy powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze, śwince i różyczce?
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw odrze?
Jakie preparaty szczepionek przeciw odrze są zarejestrowane w Polsce?
Kalendarz szczepień
Szczepionki przeciw odrze w Programie Szczepień Ochronnych
Jak szczepionka przeciw odrze była stosowana w przeszłości?
Czytaj więcej
Jaki jest stan zaszczepienia przeciw odrze w Polsce?
Czy osoby dorosłe mogą zaszczepić się przeciw odrze?
Po jakim czasie od szczepienia przeciw odrze, śwince i różyczce można planować zajście w ciążę?
Czy osoba dorosła, która nie zna swojego statusu odporności przeciw odrze powinna sprawdzić poziom przeciwciał?
Czy szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) może wywołać autyzm?
Co oznacza określenie eliminacja wirusa odry?
Czy można zaszczepić się przeciw odrze po kontakcie z chorym na odrę?
Co oznacza ujemny poziom przeciwciał przeciw odrze u osoby zaszczepionej?
Czy można opóźniać podanie szczepionki przeciw odrze aż dziecko będzie starsze?
Kiedy należy podać drugą dawkę szczepionki MMR przeciw odrze, śwince i różyczce realizowaną zgodnie z PSO w 6 roku życia?
Kto nie powinien zostać zaszczepiony przeciw odrze, śwince i różyczce?
Przeciwwskazaniami do szczepienia są:
• ciężka reakcja anafilaktyczna po poprzedniej dawce szczepionki,
• uczulenie na żelatynę,
• uczulenie na neomycynę,
• ciąża (kobiety powinny unikać zajścia w ciążę przez 1 miesiąc po szczepieniu),
• ostre zakażenie przebiegające z wysoką gorączką,
• choroby hematologiczne (białaczki, chłoniaki),
• niedobory odporności (w następstwie choroby lub leczenia wysokimi dawkami kortykosterydów),
• transfuzja krwi, osocza lub preparatów ludzkich immunoglobulin (szczepionka powinna być
podana w określonym odstępie czasu, uzależnionym od powodu, dla którego preparaty
zastosowano, zwykle jest to od 3 do 11 miesięcy).
Jakie jest ryzyko związane ze szczepieniem przeciw odrze?
Jednoznaczne określenie występowania niepożądanych odczynów poszczepiennych po podaniu szczepionki przeciw odrze jest utrudnione ze względu na fakt, że szczepionka występuje jako skojarzona MMR przeciw odrze, śwince i różyczce.
Bezpośrednim dowodem bezpieczeństwa szczepionki przeciw odrze jest fakt, że dotychczas podano ponad 575 mln dawek tej szczepionki na całym świecie.
Po ich podaniu mogą wystąpić odczyny poszczepienne o charakterze:
• miejscowym (charakteryzują się łagodnym przebiegiem, utrzymują się 1-2 dni),
- zaczerwienienie, ból, obrzęk w miejscu podania szczepionki,
- krótkotrwałe uczucie palenia i/lub kłucia w miejscu podania szczepionki.
• ogólnym
- stan podgorączkowy lub niewysoka gorączka (5-10% dzieci), która pojawia się zazwyczaj
w 6-12 dniu po szczepieniu i utrzymuje około 2 dni, - nietypowy płacz,
- wysypka na skórze (5% dzieci), która pojawia się zazwyczaj w 6-12 dniu po szczepieniu i
utrzymuje około 2 dni, - łagodne powiększenie węzłów chłonnych (częściej u dzieci),
- obrzęk ślinianki przyusznej który pojawia się rzadko po 10-14 dniach od szczepienia,
- bóle stawów (0,5%, szczególnie u młodych osób i kobiet),
- zapalenie stawów (10% szczepionych kobiet), które pojawia się między 7 a 21 dniem po
szczepieniu. Należy pamiętać, że po szczepieniu dolegliwości ze strony stawów są dużo
łagodniejsze niż po naturalnym zakażeniu.
• bardzo rzadko mogą występować ciężkie niepożądane odczyny poszczepienne
- reakcje alergiczne (1 przypadek na około 200 000 – 1 000 000 dawek),
- drgawki gorączkowe występują najczęściej między 7-12 dniem z częstością 1 epizod na 3 000-4 000 dawek), zwykle po podaniu pierwszej dawki, drgawki ustępują bez trwałych następstw w rozwoju dziecka,
- krwotoczne plamki na skórze (wybroczyny), pojawiają się do 2 miesięcy po szczepieniu zwykle po 2-3 tygodniach, ustępują bez śladu,
- łagodne zapalenie mózgu (1 przypadek na 1 800 000 dawek), ustępuje, nie pozostawia następstw.
Jakie preparaty szczepionek przeciw odrze są zarejestrowane w Polsce?
Szczepionka przeciw odrze dostępna jest wyłącznie jako szczepionka skojarzona przeciw odrze, śwince i różyczce (tzw. MMR).
Do szczepionek skojarzonych należą:
1. Szczepionka: M-M-RVAXPRO
Typ szczepionki: szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce, żywa,
Antygeny: atenuowane szczepy wirusa odry, świnki i różyczki,
Podmiot odpowiedzialny: Sanofi Pasteur MSD SNC, Francja
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzenia zawiesiny do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml;
2. Szczepionka: Priorix
Typ szczepionki: szczepionka przeciw odrze, śwince i różyczce, żywa,
Antygeny: atenuowane szczepy wirusa odry, świnki i różyczki
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml.
3. Szczepionka: Priorix-Tetra (obecnie niedostępna na rynku polskim)
Typ szczepionki: szczepionka przeciw odrze, śwince, różyczce
i ospie wietrznej, żywa,
Antygeny: atenuowane szczepy wirusa odry, świnki, różyczki i ospy wietrznej
Podmiot odpowiedzialny: GlaxoSmithKline Biologicals S.A., Belgia
Postać: proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań
Dawka: 0,5 ml.
W Polsce pojedyncze (monowalentne) szczepionki przeciw odrze nie są zarejestowane.
- Strebel P.M., Papania M.J., Fiebelkorn A.P. i in. Measles vaccines. w: Plotkin’s Vaccines, red. Plotkin S., Orenstein W., Offit P., Edwards M. wyd. 7, 2018, str. 579-18.
- Stanowisko WHO dot. szczepionki przeciwko odrze w języku angielskim i francuskim. Weekly Epidemiological Record „Measles vaccines: WHO position paper”, 2009, nr 35, str. 349-360.
- Centers for Disease Control. Measles, Mumps, and Rubella – Vaccine Use and Strategies for
Elimination of Measles, Rubella, and Congenital Rubella Syndrome and Control of Mumps:
Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP). MMWR z maja 1998/47(RR-8); str. 1-57. - Program WHO eliminacji odry 2012-2020.
- Aktualne dane epidemiologiczne, gdzie podawana jest liczba zachorowań w poszczególnych krajach, uaktualniane 1/tydzień (Epidemiological update: Measles – monitoring European outbreaks, 22 June 2017)
- Anjali Jain, MD1; Jaclyn Marshall, MS1; Ami Buikema, MPH2; Tim Bancroft, PhD2; Jonathan P. Kelly, MPP1; Craig J. Newschaffer, PhD3. Autism Occurrence by MMR Vaccine Status Among US Children With Older Siblings With and Without Autism JAMA. 2015;313(15):1534-1540.
- Rowhani-Rahbar A. i wsp. Effect of Age on the Risk of Fever and Seizures Following Immunization With Measles-Containing Vaccines in Children FREE. JAMA Pediatr. 2013;167(12):1111-1117.
- Arciuolo R.J. Effectiveness of measles vaccination and immune globulin post-exposure prophylaxis in an outbreak setting- New York City. Clin. Infect Dis, 2017; 65, 1843-47.
Reprezentatywne publikacje na temat skuteczności szczepień przeciw odrze:
- Ane B. Fisker, Eric Nebie, Anja Schoeps i wsp. A Two-Center Randomized Trial of an Additional Early Dose of Measles Vaccine: Effects on Mortality and Measles Antibody Levels. Clinical Infectious Diseases. 2018; 66 (10): 1573-1580.
- Tom Woudenberg, Nicoline A. T. van der Maas, Mirjam J. Knol i wsp. Effectiveness of Early Measles, Mumps, and Rubella Vaccination Among 6–14-Month-Old Infants During an Epidemic in the Netherlands: An Observational Cohort Study. The Journal of Infectious Diseases. 2017; 215 (8): 1181-1187.
- Jennifer L. Gardy, Monika Naus, Ashraf Amlani i wsp. Whole-Genome Sequencing of Measles Virus Genotypes H1 and D8 During Outbreaks of Infection Following the 2010 Olympic Winter Games Reveals Viral Transmission Routes. The Journal of Infectious Diseases 2015; 212 (10): 1574-1578.
- Amy Parker Fiebelkorn, Susan B. Redd, Paul A. Gastañaduy, i wsp. A Comparison of Postelimination Measles Epidemiology in the United States, 2009–2014 Versus 2001-2008. Journal of the Pediatric Infectious Diseases Society. 2017; 6 (1): 40-48.
- Wysocki J. Jak długo utrzymuje się ochrona po szczepieniu MMR? Medycyna Praktyczna Szczepienia. 28.05.2018.