Szczepionka przeciw odrze

Nie ma dowodów naukowych na związek przyczynowo-skutkowy autyzmu ze szczepieniem szczepionką skojarzoną przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR). Obserwowana zależność pomiędzy tym szczepieniem a zachorowalnością na autyzm wydaje się być typowym zjawiskiem kojarzenia dwóch niezwiązanych ze sobą procesów. Dodatkowo pierwsze objawy autyzmu ujawniają się w tym samym czasie życia dziecka kiedy podawana jest pierwsza dawka szczepionki MMR. Powyższe przypuszczenie wynika przede wszystkim z powiększającej się liczby zaszczepionych osób, a także z obserwowanym wzrostem zachorowań na autyzm (co wiąże się częściowo z coraz bardziej umiejętnym rozpoznawaniem tej choroby).

W jednym z najnowszych numerów czasopisma „Journal of the American Medical Association” (JAMA) opublikowano wyniki dużego badania kohortowego z retrospektywnym zbieraniem danych, w których po raz kolejny naukowcy wykazali brak istnienia związku przyczynowego między podaniem szczepionki MMR a rozwojem u tych dzieci chorób ze spektrum autyzmu (ASD). Naukowcy Amerykańscy przebadali bardzo liczną grupę 95 727 dzieci urodzonych w latach 2001-2007. Wśród nich również dzieci szczególnie narażone na zaburzenia ASD ze względu na predyspozycje genetyczne, ponieważ ich starsze rodzeństwo wykazywało objawy chorób ze spektrum autyzmu.

Z przeprowadzonych analiz wynika, że wśród 7 735 dzieci nieobciążonych zwiększonym ryzykiem ASD, których nie zaszczepiono, zachorowało 0,7% (56) dzieci. W grupie dzieci, które otrzymały 2 dawki szczepionki MMR objawy chorób ze spektrum autyzmu potwierdzono u 0,5% (244 dzieci z 45 568 badanych). Podobne wyniki uzyskano porównując dzieci z grupy zwiększonego ryzyka, a więc dzieci posiadających starsze rodzeństwo chore na ASD: wśród 269 dzieci, których nie zaszczepiono objawy autyzmu wystąpiły u 8,6% (23) dzieci, natomiast w grupie 796 dzieci, którym podano szczepionkę MMR, tylko 3,8%.

Wyniki opublikowanego badania jednoznacznie zaprzeczają twierdzeniu, że istnieje związek pomiędzy podaniem szczepionki przeciw odrze, śwince i różyczce a występowaniem objawów ze spektrum autyzmu nawet wśród dzieci należących do grupy zwiększonego ryzyka ASD.

Dyskusja dotycząca domniemanego związku między podawaniem szczepionek, a rozwojem autyzmu u szczepionych dzieci toczy się od 1998 roku. Opublikowano wówczas artykuł w prestiżowym czasopiśmie naukowym Lancet, w którym autor próbował wykazać, że istnieje powiązanie między zaszczepieniem przeciw odrze, śwince i różyczce (MMR) a rozwojem autyzmu u dzieci. Z czasem okazało się, że opisane w artykule badania były nierzetelne, a autorowi artykułu udowodniono oszustwo. W czasopiśmie umieszczono sprostowanie, a artykuł wycofano z archiwum czasopisma. Niestety, przeciwnicy szczepień od lat posługują się tym argumentem ignorując wiarygodne dowody naukowe. Dotychczasowe kolejne wyniki kilkudziesięciu badań klinicznych, z właściwie dobranymi grupami kontrolnymi oraz inne badania obserwacyjne obejmujące duże populacje badanych osób wykluczają związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy podaniem szczepionek i wystąpieniem autyzmu.

Niestety pomimo ponad 15 lat badań prowadzonych przez badaczy na całym świecie, w których przedstawiane są niezaprzeczalne dowody, że szczepionka MMR nie powoduje autyzmu, wielu rodziców wierzy w nieprawdziwe informacje na ten temat rozpowszechniane w Internecie i nie zgadza się na szczepienia swoich dzieci.

Eliminację odry na określonym terenie można osiągnąć przy odpowiednio wysokim odsetku osób zaszczepionych w danym społeczeństwie (powyżej 95% w każdym roczniku). Wówczas przerywa się krążenie wirusa odry w populacji. Oznacza to, że jeżeli w społeczeństwie znajdzie się chora (zakażająca) osoba, to  brak nieuodpornionych ludzi w jej otoczeniu uniemożliwi rozprzestrzenienie się wirusa odry.

Ze względu na wielkie szkody zdrowotne i społeczne, powodowane odrą, WHO podjęło działania zmierzające do wyeliminowania tej choroby m.in. z terenów Europy (czytaj więcej), Początkowo założono eliminację odry w regionie europejskim do 2015 roku. W wyniku działań związanych z masowymi kampaniami szczepień w latach 2000-2010 udało się ochronić od śmierci z powodu odry blisko 9,6 miliona dzieci (dla 65 krajów dane te są wiarygodnie, w przypadku 128 państw szacunki powstały na podstawie modeli matematycznych). Globalna liczba zgonów z powodu odry spadła z 562 000 w 2000 roku do 122 000 w 2010 roku tj. o 78%. Liczba zachorowań zmniejszyła się odpowiednio z 853 480 do 226 722. Od 2000 roku w ramach kampanii zaszczepiono ponad miliard dzieci.

Niestety założonego celu eliminacji odry w regionie europejskim nie udało się osiągnąć.  Obecne działania WHO przewidują eliminację odry  do 2020 roku.

We wrześniu 2016 roku WHO przekazało informację o eliminacji odry w Ameryce Północnej i Południowej.

W Polsce decyzją WHO zostaliśmy w 2016 roku zakwalifikowani do krajów o przerwanej transmisji wirusa odry. Jest to kolejny krok do uzyskania statusu kraju, który wyeliminował odrę.